Od nauczyciela do refleksyjnego badacza procesów edukacyjnych, czyli uwag kilka o kompetencjach pedagogiczno-badawczych nauczycieli muzyki / From a teacher to a reflexive researcher of educational processes - namely, a few remarks on music teachers' pedag
Abstract
Streszczenie: Autor analizuje dostępną literaturę naukową dotyczącą kompetencji nauczyciela muzyki w kontekście budowania kultury ewaluacyjnej szkoły. Realizowany od lat 80. model nauczyciela-dyrygenta chóru wydaje się anachroniczny na potrzeby animowania środowiska szkolnego i pozaszkolnego do uczestnictwa w kulturze. Z tego wynika konieczność budowania modelu nauczyciela muzyki -badawcza zjawisk edukacyjnych wpisującego się w nurt szybko zmieniającej się kultury, która oczekuje reakcji na te przemiany i wymaga znajomości przez nauczycieli zdolności, preferencji, osobowości i inteligencji dziecka. Zaproponowano więc nowy model nauczyciela muzyki z wiodącą kompetencją (auto)ewaluacyjną zwaną też badawczą.
Słowa kluczowe: nauczyciel muzyki, kompetencje nauczyciela muzyki, badanie, (auto)ewaluacja, szkoła, powszechna edukacja muzyczna.
Summary: The author analyses the available academic literature concerning a music teacher's competence in the context of building the evaluation culture of school. Applied since 1980s, the model of a teacher-choir conductor seems to be anachronic for the purposes of animating the school- and the after-school environments to get involved in culture. Owing to this fact, there appears the need of building the model of a music teacher-researcher of educational phenomena and meeting the ever-changing culture expecting the reaction to these transformations and requiring the teacher knowledge of child's ability, preference, personality and intelligence. What is suggested is the new model of a music teacher with the leading (self-)valuation competence, also called research-related.
Keywords: a music teacher, a music teacher's competence, examination, (self-)evaluation, school, general music education.
References
Bibliografia
Abeles H.F., Hoffer, CR., Klotman, R.H., Foundations of Music Education, Second Edition, SCHEMER Cengage Learning: Australia, Brazil, Japan, Mexico, Singapore, Spain, United Kingdom, United States 1995.
Brophy Tim, Evaluation of Music Educators: Toward Defining an Appropriate Instrument, ERIC, EBSCOhost (accessed April 4, 2012)
Conway, CM., Hodgman, T.M., Handbook for the beginning music teacher. GIA Publications Inc.: Chicago 2006.
Conway Colleen M. Hibbard, Shannan Albert, DanHourigan, Ryan, Professional Development for Arts Teachers, „Arts Education Policy Review" 107, no. 1 (September 2005): 3. MasterFILE Premier, EBSCOhost (accessed April 4, 2012).
Conway Colleen M. Hibbard, Shannan Albert, DanHourigan, Ryan, Professional Development for Arts Teachers, „Arts Education Policy Review" 107, no. 1 (September 2005): 3. MasterFILE Premier, EBSCOhost (accessed April 4, 2012.
Czerepaniak-Walczak M., Aspekty i źródła profesjonalnej refleksji nauczyciela, Korepetytor, Toruń 1997.
Darhng-Hammond L., Amrein-Beardsley A., Haertel E., Rothstein J. Evaluating teacher evaluation, „Phi Delta Kappan" 93, no. 6 (March 2012): 8. MasterFILE Premier, EBSCOhost (accessed April 5, 2012).
Daugulis Ē., The Professional Development of The Teacher of Harmony [w:] Edukacja artystyczna jako twórcza. Perspektywy - dylematy -inspiracje, red. M. Kołodziejski & M. Szymańska, Wydawnictwo Naukowe PWSZ, Płock 2011.
Day C, Od teorii do praktyki. Rozwój zawodowy nauczyciela, GWP Gdańsk 2004.
Dyląg J., Kształtowanie umiejętności dydaktycznych studentów do naucza¬nia muzyki w klasach I-III, praca doktorska, UŚ, Katowice 1993.
Gogol-Drożniakiewicz B., Działalność społeczno-wychowawcza nauczycieli wychowania muzycznego w pracy pozalekcyjnej i pozaszkolnej, WSP, Bydgoszcz 1993.
Goriszowski W., Metodologiczno-metodyczne problemy wychowania muzycznego w zarysie, Wydawnictwo US, Katowice 1993.
Górniewicz J., Kategorie pedagogiczne, UWM, Olsztyn 2001.
Hinckley June, Teachers Who Make Music Matter. „Music Educators Journal" 85, No. 3. Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed March 25,2012).
Hornowski B., Psychologia różnic indywidualnych, WSiP, Warszawa 1985.
https://www.giamusic.com/bios/tim-lautzenheiser (z dnia 10.08.2016).
Hurło L., Nauczyciel i jego doskonalenie zawodowe na początku XXI wieku [w:] Zaniedbane i zaniechane obszary edukacji w szkole, red. M. Suświłło, UWM, Olsztyn 2005.
Kataryńczuk-Mania L., Nauczyciel edukacji muzycznej we współczesnej rzeczywistości kulturalnej, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra 2010.
Kołodziejski M., Praktyki pedagogiczne i metodyczne studentów edukacji artystycznej w zakresie sztuki muzycznej - uwagi w kontekście profesjologii, [w:] Efektywność i efekty praktyki pedagogicznej, red. J. Grzesiak, Wydawnictwo PWSZ, Konin 2013.
Kołodziejski M., General musical education in Poland - conceptual assumptions and reality, [in:] DEBATES - Cadernos do Programa de Pós-Graduaҫão em Música - ISSN (eletrônico): 2359-1056 /ISSN (impresso): 1414-7939, CENTRO DE LETRAS E ARTES I UNIRIO, NÚMERO 13, NOVEMBRO DE 2014.
Kołodziejski M., Kompetencja autoewaluacyjna nauczyciela muzyki [w:] Edukacja artystyczna jako twórcza: perspektywy - dylematy -inspiracje, Praca zbiorowa pod red. Macieja Kołodziejskiego & Marii Szymańskiej, Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, Płock 2011.
Kołodziejski M., Kreatywny nauczyciel wczesnej edukacji w obliczu procesów (auto)ewaluacyjnych. Rozważania w kontekście twórczości codziennej, [w:] Twórcza codzienność w kształceniu i wychowaniu, Teoria i praktyka edukacyjna, red. M. Kołodziejski, Wydawnictwo AH Pułtusk 2014.
Kołodziejski M., Music Education in Poland - Personal Thoughts, Analyses, Future Development [In] Problems in Music Pedagogy. -Dauvgapilis: Dauvgapilis University, Akademiskais Apgads „Saule", Vol. 4 (2009).
Kołodziejski M., Music Teacher as a Researcher of Educational Process [In] Muzikas Zinatne Šodien: Pastavigais un Mainigais: zinatnisko rakstu krajums W., Daugavpils University, Akademiskais Apgads „Saule", Daugavpils 2012.
Kołodziejski M., Nauczyciel jako refleksyjny i krytyczny badacz w perspektywie procesów autoewaluacyjnych [w:] „Studia Pedagogiczne. Problemy społeczne, edukacyjne i artystyczne", T. 24., Wydawnictwo UJK, Kielce 2014.
Kołodziejski M., Polish Concept of Universal Music Education: A Critique and an Overview of Required Changes [w:] Mūzikas Zinātne Šoodien: Pastāvīgais Un Mainīgas, edit. I. Grauzdina, Ē. Daugulis, Zinātnisko rakstu krājums V, Daugavpils Universitātes, Akadēmiskais Apgāds „Saule", Latvia 2013.
Kołodziejski M., Praktyki pedagogiczne w zakresie wczesnej edukacji muzycznej w systemie kształcenia nauczycieli przedszkoli i szkół podstawowych [w:] Praktyki pedagogiczne ważnym ogniwem w proce¬sie kształcenia nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej. W poszukiwaniu nowych paradygmatów pedagogicznych praktyk studenckich, Tom IH, red. M. Krzemiński, Wydawnictwo PWSZ, Włocławek 2014.
Kołodziejski M., Refleksja w pracy nauczyciela (nie tylko) szkoły muzycznej, [w:] Współczesne wyzwania szkolnictwa muzycznego.
Kim jest nauczyciel szkoły muzycznej I stopnia?, red. A. Delecka-Bury, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2015.
Kołodziejski M., Twórczość codzienna w teorii i praktyce edukacyjnej -wybrane refleksje, aspekty i wymiary [w:] Wielorakie wymiary twórczości codziennej w teorii i praktyce edukacyjnej, red. M. Kołodziejski, Wydawnictwo Naukowe PWSZ, Płock 2010.
Korporowicz L., Ewaluacja zorientowana na rozwój, „Dyrektor Szkoły" 2010, nr 10.
Kwiatkowska H., Edukacja nauczycieli: konteksty, kategorie, praktyki, IBE, Warszawa 1998.
Lasocki J.K., Powroźniak J., Wychowanie muzyczne w szkole, Polskie Wydawnictwo Muzyczne, Warszawa 1965.
Lautzenheiser T., The Art of Successful Teaching: A Blend of Content & Context, GIA Publications Inc., Chicago 1992.
Leppert R., Nauczyciel jako adaptacyjny technik refleksyjny praktyk, transformatywny intelektualista, [w:] Rozwój nauczyciela w okresie transformacji, red. W. Prokopiuk, Wydawnictwo Trans Humana, Białystok 1998.
Ławrowska R., Uczeń i nauczyciel w edukacji muzycznej, Wydawnictwo AP, Kraków 2003.
Matczak S. Sylwetka nauczyciela - dyrygenta absolwenta kierunku wychowanie muzyczne, [w:] Edukacja estetyczna w perspektywie przemian szkoły współczesnej, red. A. Białkowski, UMCS, Lublin 1997.
Munby H., & Russel T., Metaphor in He study of teacher's professional knowlege, „Theory into Practice", 1990, nr 29/2.
Nęcka E., Orzechowski J., Szymura B., Psychologia poznawcza, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2006.
Pazύrik M., Przygotowanie nauczycieli wychowania muzycznego na uniwersytetach słowackich, Powszechne wychowanie muzyczne wobec przemian edukacyjnych w Europie, red. E. Rogalski, WSP, Bydgoszcz 1999.
Pieczyńska A., Obraz „idealnego" nauczyciela w percepcji młodzieży licealnej. Praca licencjacka napisana i obroniona pod kierunkiem M. Kołodziejskiego w Instytucie Pedagogiki PWSZ, Płock 2011.
Przychodzińska M. 1989. Wychowanie muzyczne - idee, treści, kierunki rozwoju, WSiP, Warszawa 1989.
Puślecki W., Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów, Impuls, Kraków 1999.
Schulz R., Studia z innowatyki pedagogicznej, UMK, Toruń 1996.
Slechta William C, My Life as a Teacher, „National Forum" 81, no. 4: 42 (2001). Academic Search Complete, EBSCOhost (accessed April 4, 2012).
Suświłło M. Kompetencje pedagogiczne nauczyciela wychowania muzycznego, [w:] Pedagogiczne i teoretyczne aspekty kształcenia nauczycieli wychowania muzycznego, UWM, Olsztyn 1999.
Suświłło M., Psychopedagogiczne uwarunkowania wczesnej edukacji muzyczne,], UWM, Olsztyn 2001.
Szempruch J., Pedagogiczne kształcenie nauczycieli wobec reformy edukacji w Polsce, WSP, Rzeszów 2000.
Trzos P.A., Ocenianie kompetencji muzycznych dzieci w wieku wczesno-szkolnym w kontekstach rozwoju audiacji [w:] Szkoła w nauce i praktyce edukacyjnej, red. B. Muchacka, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2006.
Trzos P.A., Ocenianie kompetencji muzycznych studentów edukacji wczesnoszkolnej - implikacje gordonowskie [w:] Ewaluacja i innowacje w edukacji. Ocenianie skuteczności kształcenia w szkole wyższej, red. J. Grzesiak, PWSZ, Konin 2006.
West Chad, Action Research as a Professional Development Activity, „Arts Education Policy Review" 112, no. 2: 89-94. ERIC, EBSCOhost (accessed April 4, 2012).
Więckowski R., Edukacja nauczyciela w zakresie pedagogiki wczesno-szkolnej, WSP TWP, Warszawa 1994.
Wosiński C, Nauczyciel XXI wieku - twórca innowacyjnej kultury dydaktyczno-pedagogicznej [w:] Edukacja wobec wyzwań i zadań współczesności i przyszłości: teoria i praktyka pedagogiczna, red. J. Szempruch. UR, Rzeszów, 2006.
Zaczyński W., Praca badawcza nauczyciela, WSiP, Warszawa 1997.
