NORBERTANKI PŁOCKIE / The Norbertine Sisters of Płock
DOI:
https://doi.org/10.19251/rtnp/2018.10(2)Abstrakt
The Norbertine Sisters were brought to Płock by Bishop Wit in 1160-1179. The monastery was located on the bank of the Vistula, close to the crossing of the river. The Norbertine Monastery was one of the oldest monasteries for women in
Poland. They were richly endowed with tithes, landed properties, forests, meadows and other goods. Initially, the Sisters were subordinate to the Bishop of Płock, then to the Norbertine abbey in Hebdów, and from 1477 to the abbey in Witów. Over time, the building of the monastery was moved by King Zygmunt III Waza to a better place due to landslides on the Vistula escarpment. The construction was commenced in 1622 and it was completed in 1633. From the very beginning, the Sisters ran a school for girls from wealthy families. In 1819, the sisters were moved to Czerwińsk, where they stayed until 1903. Currently, the building of the State Higher Vocational School is located on the site of their former monastery.
Keywords: monastery, Norbertine, abbey, bishop, salary, school
Abstrakt:
Siostry Norbertanki zostały sprowadzone do Płocka przez biskupa Wita, w latach 1160-1179. Klasztor sióstr znajdował się nad brzegiem Wisły, blisko przeprawy przez tę rzekę. Klasztor norbertanek płockich był jednym z najstarszych klasztorów
żeńskich w Polsce. Były bogato uposażone w dziesięciny, majątki ziemskie, lasy, łąki i inne dobra. Na początku swych dziejów siostry podlegały biskupowi płockiemu, potem opactwu norbertanów w Hebdowie, a od 1477 r. opactwu w Witowie. Z czasem budynek klasztorny, na skutek osuwania się skarpy wiślanej, został przeniesiony przez króla Zygmunta III Wazy na lepsze miejsce. Budowę rozpoczęto w 1622 r. i zakończono w 1633 r. Siostry od samego początku prowadziły tu szkołę dla dziewcząt z zamożnych rodzin. W 1819 r. siostry przeniesiono do Czerwińska, gdzie przebywały do 1903 r. Obecnie, na miejscu dawnego ich klasztoru, znajduje się budynek Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej.
Słowa kluczowe: klasztor, norbertanki, opactwo, biskup, uposażenie, szkoła
„
Bibliografia
Bibliografia
Askanas, K., Sztuka Płocka, Płock 1991.
Borkowska, S. M. OSB, Zapiski kronikarskie norbertanek płockich, „Nasza
Przeszłość” 1995.
Brzydło J., Jaksa z Miechowa, w: Encyklopedia Katolicka, t.7, Lublin 1997.
Ch[lebowski] Br., Kozienice, w: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego,
t. 4, Warszawa 1883.
Ch[odyński] S., Płock, [w:] Encyklopedia Kościelna [Nowodworskiego],
Warszawa 1893.
Ch[odyński] S., Płockie biskupstwo, [w:] Encyklopedia Kościelna [Nowodworskiego],
Warszawa 1893.
Chodyński S., Katalog prałatów i kanoników włocławskich, Rkps w Archiwum
Diecezjalnym we Włocławku.
Chodyński S., Prałaci i kanonicy włocławscy. Rkps w Archiwum Diecezjalnym
we Włocławku.
Diecezja Płocka. Struktura personalno-administracyjna, Płock 1978.
Diecezja Włocławska, Włocławek 2000.
Fiutak A., Prałaci i kanonicy kruszwiccy. Rkps w Archiwum Diecezjalnym
we Włocławku.
Góralski W., Miasto w dobie kryzysu ekonomicznego ni zniszczeń wojennych
(1581-1717), [w:] Dzieje Płocka, t. 1, Płock 2000.
Graczyk W., Płock, miasto, siedziba diecezji, [w:] Encyklopedia Katolicka,
t. 15, Lublin 2011.
Graczyk W., Wiz, Wit z Chotla, [w:] Encyklopedia Katolicka, t. 20, Lublin
Grzybowski M. M., Zahorski, A., Odbudowa Płocka w dobie saskiej i stanisławowskiej
(1718-1793), [w:] Dzieje Płocka, t. 1, Płock 2000.
K[napiński] W., Norbert, [w:] Encyklopedia Kościelna [Nowodworskiego],
t. 16, Warszawa 1885.
K[napiński] W., Norbertani i norbertanki, [w:] Encyklopedia Kościelna
[Nowodworskiego], t. 16, Warszawa 1885.
Kodeks Dyplomatyczny Polski, t. II, Warszawa 1847.
Kowalczyk J., Szczaniecki P., Benedyktyni w Polsce, w: Encyklopedia
Katolicka, t. 2, Lublin 1985.
Kraszewski K., Życie świętych zakonu premonstrateńskiego, Warszawa
Monumenta Poloniae Vaticana, red. J. Ptaśnik, t. 1, Kraków 1913, s. 264.
Norbert, [w:] S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna, t. 10, Warszawa
Norbertanki, [w:] S. Orgelbranda Encyklopedia Powszechna, t. 10, Warszawa
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1917.
Nowy Kodeks Dyplomatyczny Mazowsza, Część II. Dokumenty z lat
-1355,Wrocław, Warszawa, Kraków 1989.
Premonstratensi, czyli norbertanie, [w:] S. Orgelbranda Encyklopedia
Powszechna, t. 12, Warszawa 1902.
Szacherka S. M., Płock za Jagiellonów (1495-1580), [w:] Dzieje Płocka,
t. 1, Płock 2000.
Werbiński I., Norbert św., w: Encyklopedia Katolicka, t. 13, Lublin 2009.
Zbiór dokumentów i listów miasta Płocka, t. 1, Warszawa 1995.
Żebrowski T., Stolica książąt mazowieckich i płockich (1138-1945), [w:]
Dzieje Płocka, t. 1, Płock 2000.
Żebrowski T., Zarys dziejów diecezji płockiej, Płock 1976.
