Znaczenie asertywności w działalności zawodowej psychologa
DOI:
https://doi.org/10.19251/rtnp/2021.13(11)Słowa kluczowe:
asertywność, asertywny pacjent/klient, asertywny psycholog, trening asertywności, zasady postawy asertywnejAbstrakt
Spośród wielu ważnych cech osobowości podstawowe znaczenie w codziennej aktywności zawodowej psychologa ma asertywność. Samo pojęcie „asertywność” jest często nadużywane i nie zawsze zrozumiałe. Można jednak przyjąć, iż zachowanie asertywne jest odmianą zachowań interpersonalnych wyrażających emocje, uczucia, postawy społeczne, opinie lub prawa osoby. Asertywność jest umiejętnością nabytą, której można się nauczyć. Osoba asertywna jest również nonkonformistyczna. Problematyka asertywności podejmowana jest w podejściu behawioralnym, kognitywnym oraz behawioralno-poznawczo-fenomenologicznym. Psychologowie w swojej pracy dosyć często stosują trening asertywności. Asertywność pomaga w zdobywaniu umiejętności adekwatnego porozumiewania się, negocjowania, otwartego komunikowania emocji i uczuć oraz nabywania osobowego szacunku dla innych. Asertywny psycholog potrafi kwestionować, rewidować i odrzucać teorie i koncepcje, które nie pozostają w zgodzie z konkretnymi faktami. Asertywność odgrywa dużą rolę w terapii osób uzależnionych. Asertywny pacjent/klient jest w stanie łatwiej i szybciej osiągnąć umiejętność radzenia sobie, zwłaszcza w sytuacjach trudnych.
Bibliografia
Bednarek D., 2016. Zawód psycholog. Regulacje prawne i etyka zawodowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Biela A., 2018. Idzi Radziszewski. Charyzmatyczny psycholog. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chyrowicz B., 2008. Etyka psychologiczna: jeszcze jedna etyka? w: J. Brzeziński, B. Chyrowicz, W. Poznaniak, M. Topelitz-Winiewska (red.), Etyka zawodu psychologa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Czyżowska D., 2005. Asertywność, w: J. Siuta (red.), Słownik psychologii. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa.
Dobre obyczaje w nauce. Warszawa 1994: Komitet Etyki w Nauce przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk.
Dybowska E., 2014. Asertywność, w: J. Karbowniczek (red.), Mały leksykon pedagoga wczesnoszkolnego. Warszawa: Instytut Wydawniczy ERICA.
Giannantonio M., 2011. Być asertywnym. Kraków: eSPe.
Harris T. A., 2009. Ja jestem OK – Ty jesteś OK. Wyd. 1. Warszawa: REBIS.
Król-Fijewska M., 1993. Trening asertywności. Wyd. 1. Warszawa: Instytut Psychologii Zdrowia i Trzeźwości, Polskie Towarzystwo Psychologiczne.
Król-Fijewska M., Fijewski P., 2000. Asertywność menedżera. Wyd. 1. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Krzemionka D., 2017. (oprac.). Słownik pojęć psychologicznych. Kielce: Wydawnictwo CHARAKTERY.
Lewicka-Zelent A., Trojanowska E., Poziom asertywności wychowanków schroniska dla nieletnich, „Niepełnosprawność”, 2012, nr 8.
Lindeenfield G., 1994. Asertywność czyli jak być otwartym, skutecznym i naturalnym. Łódź: Wydawnictwo: RAVI.
Polskie Towarzystwo Psychologiczne. 1992. Kodeks Etyczno-Zawodowy Psychologa. Warszawa.
Poprawa R., 2000. Co znaczy być asertywnym? w: B. Kaja (red.), Wspomaganie rozwoju. Psychostymulacja i psychokorekcja. T 2. Bydgoszcz: Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej, s. 106-121.
Poprawa R., 2001. Asertywność – osobisty zasób zmagania się ze stresem w relacjach interpersonalnych, w: G. Dolińska – Zygmunt (red.), Podstawy psychologii zdrowia. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Poprawa R., 2017. Główne założenia, zasady i procedury asertywnego radzenia sobie w życiu. Materiały do treningu. Wrocław: Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Reber A. S., 2000. Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe S.C. SHOLAR.
Salter A., 1949. Conditioned reflex therapy. New York: Creative Age Press.
Sęk H., 2005. Wprowadzenie do psychologii klinicznej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Stepulak M. Z. 2007. Psycholog jako zawód zaufania społecznego. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Stepulak M. Z., 2014. Tajemnica zawodowa psychologa. Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji.
Stepulak M. Z., 2020. Asertywność, w: M. Z. Stepulak. Leksykon etyki zawodu psycholog. Lublin: Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, s. 39-42.
Stolarczyk B., 2010. Naucz ich, jak mają Cię traktować! Praktyczny podręcznik asertywności. Gliwice: Helion.
Townend A., 2002. Jak doskonalić asertywność. Wyd. 1. Poznań: Zysk i S-ka.
Twardowski J., 2007. Budzić nadzieję. Abecadło dziewięćdziesięciolatka. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR. Dom Wydawniczy Bellona.
Zubrzycka-Maciąg T., 2016. Asertywność, w: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne, s. 120-124.
Zubrzycka-Maciąg T., 2001. Rozwijanie asertywności u uczniów, w: D. Wosik-Kawala, T. Zubrzycka-Maciąg (red.), Kompetencje diagnostyczne i terapeutyczne nauczyciela. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Strony internetowe
[Aneta, Wątor, 12 zasad asertywności, sukcespisanyszminka.pl/jak-być-asertywna-12-zasad/, [dostęp: 12.08.2021].
