CYFROWA WALUTA NARODOWA – DYSKRETNY UROK CENTRALNEGO PLANOWANIA?

Abstrakt

Koncepcja cyfrowego pieniądza banków centralnych (CBDC) była przedmiotem licznych analiz w ciągu ostatnich kilku lat. Pośród najistotniejszych zalet bezgotówkowego systemu pieniężnego wskazywano kwestię niskich kosztów jego funkcjonowania, istotne ułatwienie w zakresie zwalczania przestępczości oraz rozszerzenie instrumentarium polityki pieniężnej o możliwość wykorzystywania ujemnych stóp procentowych. Czym jednak jest w istocie rzeczy pieniądz cyfrowy? O ile kwestie terminologiczne i technologiczne CBDC w dużym stopniu nawiązują do systemu prywatnych walut wirtualnych, to pieniądz cyfrowy banku centralnego jest faktycznie czymś fundamentalnie od tych walut innym. Stanowi on mianowicie pieniądz, którego nie tylko emisja, ale i cały obrót podlega całkowicie kontroli emitenta – banku centralnego. Jednakże nawet prosta historyczna, logiczna czy prakseologiczna analiza wskazuje jednoznacznie, że ręczne zarządzanie gospodarką (w tym pieniężną) zawsze destabilizuje rynek. W każdym razie wdrożenie CBDC pozbawiłoby nas w dużym stopniu prywatności, zastosowane ujemne stopy procentowe – części oszczędności, a jako system operujący wyłącznie w sferze cyfrowej CBDC nigdy nie będzie do końca bezpieczny. Jakiekolwiek zalety można wskazać w ramach jego analizy, CBDC stanowi całościowo propozycję dystopijną i z praktycznego punktu widzenia nie dającą szans na stabilizację wartości pieniądza w dłuższych okresie.