DZIAŁALNOŚĆ PUBLICZNYCH INSTYTUTÓW BADAWCZYCH W POLSCE
DOI:
https://doi.org/10.19251/ne/2022.36(2)Słowa kluczowe:
instytuty badawcze, PIB, Sieć Łukasiewicz, PAN, B RAbstrakt
Cel – Celem badań jest ocena działalności instytutów badawczych w Polsce przez pryzmat ich atrakcyjności biznesowej oraz innowacyjności wyrażanej w postaci patentów.
Metoda badań – W części teoretycznej artykułu wykorzystano analizę dokumentacyjną, porównawczą, studium przypadku i krytyczną analizę literatury, a w empirycznej metodę unitaryzacji zerowej do znormowania cech diagnostycznych.
Wnioski – Empiryczna analiza za 2019 rok wskazała, że instytuty uzyskiwały najwyższe wyniki w zakresie pozyskiwania środków od przedsiębiorstw, a następnie zgłaszania i uzyskiwania patentów. Instytuty najsłabiej radzą sobie z pozyskiwania środków z zagranicy. Instytuty Sieci Łukasiewicz uzyskały najwyższe średnie wartości w zakresie patentów, środków otrzymanych z zagranicy oraz od przedsiębiorstw. Ranking badanych jednostek uzyskany na podstawie efektów ich działalności wskazał, że do grupy instytutów badawczych mogą być włączone niektóre instytuty naukowe PAN.
Oryginalność/wartość/ implikacje /rekomendacje – Dokonano indywidualnej i grupowej oceny instytutów na podstawie efektów ich działalności, co wyróżnia niniejsze badanie. Stworzono rankingi najlepszych jednostek w zakresie analizowanych obszarów działalności jednostek. Następnie zaproponowano możliwe przesunięcia między grupami instytutów, które powinny wpłynąć na podniesienie poziomu efektywności systemu instytutów badawczych w Polsce. W przyszłości należy rozszerzyć badanie o wszystkie instytuty oraz zwiększyć okres analizy o kilka lat.
Bibliografia
Aagaard, K., Hansen H. F., Rasmussen, J. G. (2016). Mergers between governmental research institutes and Universities in the Danish HE sector. European Journal of Higher Education, 6(1). doi: 10.1080/21568235.2015.1099459
Antonowicz, D. (2019). Stopniowe różnicowanie systemu szkolnictwa wyższego i jego konsekwencje. Centrum Studiów nad Polityką Publiczną UAM, Poznań.
Azagra-Caro, J. M. (2014). Determinants of national patent ownership by public research organisations and universities. The Journal of Technology Transfer, 39. doi: 10.1007/s10961-013-9322-y
Bach, L., Llerena, P. (2007). Indicators of higher-education institutes and public-research organizations technology transfer activities: insights from France. Science and Public Policy, 34(10). doi: 10.3152/030234207X270073
Barcikowska, R. (2016). Instytuty badawcze w Polsce — próba syntetycznej oceny ich miejsca i roli w polityce innowacyjnej polski. MINIB, 21(3). Dostęp: https://minib.pl/numer/3-2016/instytuty-badawcze-w-polsce-proba-syntetycznej-oceny-ich-miejsca-i-roli-w-polityce-innowacyjnej-polski/barcikowska-renata_instytuty-badawcze-w-polsce-proba-syntetycznej-oceny-ich-miejsca-i-roli-w-polityce-innowacyjnej-polski/
Barcikowska, R. (2021). New Organizational Model for Functioning of Research Institutes in Poland — Comparative Analysis of Łukasiewicz and Poltrin Networks. Marketing of Scientific and Research Organizations, 39(1). doi: 10.2478/minib-2021-0002
Brzezicki, Ł. (2019). Measurement of efficiency education in public higher education institutions not subject to the supervision of the Ministry of Science and Higher Education in Poland. Polityka i Społeczeństwo (Studies in Politics and Society), 4 (17). Dostęp: http://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/5492
Cilak, M. (2015). Instytuty badawcze jako forma działalności naukowej i gospodarczej państwa – problematyka pozycji i formy prawnej. Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, 3(4). doi: 10.12775/PBPS.2015.028
Coccia, M. (2006). Analysis and classification of public research institutes. World Review of Science, Technology and Sustainable Development, 3(1). doi: 10.1504/WRSTSD.2006.008759
Coccia, M. (2008). Measuring scientific performance of public research units for strategic change. Journal of Informetrics, 2(3). doi: 10.1016/j.joi.2008.04.001
Coccia, M. (2009). Bureaucratization in Public Research Institutions. Minerva, 47. doi: 10.1007/s11024-008-9113-z.
Costa Póvoa, L. M., Rapini, S. M. (2010). Technology transfer from universities and public research institutes to firms in Brazil: what is transferred and how the transfer is carried out. Science and Public Policy, 37(2). doi: 10.3152/030234210X496619
Cruz-Castro, L., Martinez, C., Penasco, C., Sanz-Menendez, L. (2020). The classification of public research organizations: Taxonomical explorations. Research Evaluation, 29(4). doi: 10.1093/reseval/rvaa013
de la Torre, E. M., Ghorbankhani, M., Rossi, F., Sagarra, M. (2021). Knowledge transfer profiles of public research organisations: the role of fields of knowledge specialisation. Science and Public Policy, 48(6). doi:10.1093/scipol/scab061
De Oliveira, F. S., Bonacelli, M. B. M. (2019). Low efficiency in the use of research and development resources in Brazilian public research organizations: causal chains analysis. REAd. Revista Eletrônica de Administração (Porto Alegre), 25(3). doi: 10.1590/1413-2311.257.94205
De-Carli E., Segatto, A. P., Alves, F.S., Kuribara, F. M. (2017). Characterization on the patents deposits from Brazil’s Public Research Institutes from 2004 to 2013. RAI Revista de Administração e Inovação, 14. doi: 10.1016/j.rai.2017.03.008
Gardner, P., Fong, A., Huang, R. (2010). Measuring the impact of knowledge transfer from public research organisations: A comparison of metrics used around the world. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 7(3/4). doi: 10.1504/IJLIC.2010.034371
Huian, M.C., Bisogno, M., Mironiuc, M. (2022). Technology transfer performance of public research institutes: the case of Romania. Journal of Public Budgeting, Accounting & Financial Management. doi: 10.1108/JPBAFM-01-2022-0023
Intarakumnerd, P., Goto, A. (2018). Role of public research institutes in national innovation systems in industrialized countries: The cases of Fraunhofer, NIST, CSIRO, AIST, and ITRI. Research Policy, 47. doi: 10.1016/j.respol.2018.04.011
Kancelaria Prezesa Rady Ministrów (2022). Projekt ustawy o Państwowym Instytucie Medycznym Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji. Dostęp: https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-panstwowym-instytucie-medycznym-ministerstwa-spraw-wewnetrznych-i-administracji
Kang, B. (2021). Innovation Processes in Public Research Institutes: AIST, Fraunhofer and ITRI Case Studies. Science, Technology & Society, 26(3). doi: 10.1177/0971721821995588
Ko, S., Kim, W., Lee, K. (2021). Exploring the Factors Affecting Technology Transfer in Government-Funded Research Institutes: The Korean Case. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 7. doi: 10.3390/joitmc7040228
Kozłowski, J. (2007). Jednostki badawczo-rozwojowe w Polsce - między zależnością od ścieżek rozwojowych a tworzeniem nowych. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1/29. Dostęp: https://pressto.amu.edu.pl/index.php/nsw/article/view/4801/4907
Łącka, I. (2011). Ocena efektywności powiązań instytucji naukowych i badawczych z przedsiębiorstwami jako ważny element polityki innowacyjnej. Zeszyty Naukowe SGGW - Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, 90. Dostęp: http://sj.wne.sggw.pl/article-EIOGZ_2011_n90_s59/
Lee, D. H., Seo, I. W., Choe, H. C., Kim, H. D. (2012). Collaboration network patterns and research performance: the case of Korean public research institutions. Scientometrics, 91. doi: 10.1007/s11192-011-0602-8
Lee, S., Lee, H. (2015). Measuring and comparing the R&D performance of government research institutes: A bottom-up data envelopment analysis approach. Journal of Informetrics, 9(4). doi: 10.1016/j.joi.2015.10.001
Liao, J. F., Wang, J., Liang, L., Wu, Y. D., Huang, M. J., Liu, T. Q., Zhou, L., Wang, X. W. (2016). An evaluation study of research efficiency of the Guangzhou institute of respiratory diseases based on malmquist index. Journal of thoracic disease, 8(10). doi: 10.21037/jtd.2016.09.51
Lim, D.-J., Kim, M.-S. (2022). Measuring dynamic efficiency with variable time lag effects. Omega, 108. doi: 10.1016/j.omega.2021.102578
Lim, S., Kim, J. (2019). Technology Portfolio and Role of Public Research Institutions in Industry 4.0: A Case of South Korea. Applied Sciences, 9(13). doi: 10.3390/app9132632
Lynskey, M.J. (2009). Knowledge spillovers from public research institutions to the private sector: evidence from Japanese new technology-based firms. International Journal of Technology Transfer and Commercialisation, 8. Dostęp: https://www.inderscienceonline.com/doi/abs/10.1504/IJTTC.2009.024384
Maślankowski J, Brzezicki Ł. (2022). Evaluation of Machine Learning Methods for the Experimental Classification and Clustering of Higher Education Institutions, w: Information Systems. EMCIS 2021. Lecture Notes in Business Information Processing, vol 437. Themistocleous M., Papadaki M. (red.), Springer, Cham
Mazzoleni, R., Nelson, R. (2007). Public Research Institutions and Economic Catch-Up. Research Policy, 36. doi: 10.1016/j.respol.2007.06.007
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2020). Ewaluacja transferu wiedzy i technologii – nowe rozwiązanie w systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Dostęp: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/ewaluacja-transferu-wiedzy-i-technologii--nowe-rozwiazanie-w-systemie-szkolnictwa-wyzszego-i-nauki
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2022a). Ewaluacja. Dostęp: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/ewaluacja
Ministerstwo Edukacji i Nauki (2022b). Polityka Naukowa Państwa. Dostęp: https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/polityka-naukowa-panstwa-przyjeta-przez-rade-ministrow
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (2021). Projekt ustawy o Narodowym Programie Kopernikańskim. Dostęp: https://oko.press/images/2021/04/Projekt-ustawy-o-NPK.pdf
Mirowska-Łoskot, U. (2021). PAN zostanie zreformowana, nie zlikwidowana. Dostęp: https://serwisy.gazetaprawna.pl/edukacja/artykuly/8136076,pan-reforma-likwidacja-akademia-kopernikanska.html
Najwyższa Izba Kontroli (2006). Informacja o wynikach kontroli działalności wybranych jednostek badawczo-rozwojowych (P/05/048 - Nr ewid.147/2006/P05048/KGP). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,px_2006147.pdf,typ,k.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2008). Informacja o wynikach kontroli działalności placówek naukowych Polskiej Akademii Nauk (KNO-41001/2007 - Nr ewid. 159/2007/P/07/076/KNO). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,91,vp,91.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2011). Funkcjonowanie wybranych instytutów badawczych nadzorowanych przez Ministra Zdrowia. (KPZ -4101-05/2011 - Nr ewid. 59/2012/P/11/095/KZD). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/kontrole/wyniki-kontroli-nik/pobierz,nik-p-11-095-instytuty-badawcze,typ,k.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2014). Efekty działalności instytutów badawczych (KNO-4101-009-00/2014 - Nr ewid. 37/2015/P/14/070/KNO). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,10114,vp,12426.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2017). Wynagradzanie osób kierujących instytutami naukowymi Polskiej Akademii Nauk w latach 2014–2017 (KNO.430.013.2017 - Nr ewid. 6/2018/I/17/002/KNO). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,17561,vp,20134.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2018). Transfer wiedzy i technologii poprzez spółki jednostek naukowych (KNO.410.003.00.2018 - Nr ewid. 148/2018/P/18/023/KNO). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,18832,vp,21435.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2019). Finansowanie badań podstawowych (KNO.430.010.2019 - Nr ewid. 5/2020/P/19025/KNO). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,23040,vp,25746.pdf
Najwyższa Izba Kontroli (2020). Gospodarka finansowa instytutów badawczych (KGP.430.012.2020 - Nr ewid. 181/2020/P/20/014/KGP). Dostęp: https://www.nik.gov.pl/plik/id,23423,vp,26148.pdf
OECD (2011). Public Research Institutions: Mapping Sector Trends. OECD Publishing, Paris.
OECD. (2017). The role of public research institutions in the Finish innovation system, w: OECD Review of Innovation Policy: Finland 2017. OECD Publishing, Paris.
OECD. (2018). Improving the performance and attractiveness of higher education institutions and public research institutes in Austria, w: OECD Reviews of Innovation Policy: Austria 2018. OECD Publishing, Paris.
OECD/Eurostat (2018). Oslo Manual 2018: Guidelines for Collecting, Reporting and Using Data on Innovation, 4th Edition, The Measurement of Scientific, Technological and Innovation Activities. OECD Publishing, Paris/Eurostat, Luxembourg.
Ortega, J.L., López-Romero, E., Fernández, I. (2011). Multivariate approach to classify research institutes according to their outputs: The case of the CSIC's institutes. Journal of Informetrics, 5(3). doi: 10.1016/j.joi.2011.01.004
Ośrodek Przetwarzania Informacji Państwowy Instytut Badawczy (2019). Nauka w Polsce 2019. Raport opracowany na potrzeby Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Warszawa. Dostęp: https://radon.nauka.gov.pl/analizy/nauka-w-Polsce-2019
Park, J., Kim, J., Sung, S.-I. (2017). Performance Evaluation of Research and Business Development: A Case Study of Korean Public Organizations. Sustainability, 9(12). doi: 10.3390/su9122297
Park, J., Shin, K. (2018). Efficiency of Government-Sponsored R&D Projects: A Metafrontier DEA Approach. Sustainability, 10(7). doi: 10.3390/su10072316
Robin, S., Schubert, T. (2013). Cooperation with public research institutions and success in innovation: Evidence from France and Germany. Research Policy, 42(1). doi: 10.1016/j.respol.2012.06.002.
Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (2018). Uzasadnienie do poselskiego projektu ustawy o Sieci Badawczej Łukasiewicz. Dostęp: https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/F812331646532C6BC12583710037CC3B/%24File/3114-ustawa%20z%20uzas.doc
Shiu, J.-W., Wong, C.-Y., Hu, M.-C. (2014). The dynamic effect of knowledge capitals in the public research institute: insights from patenting analysis of ITRI (Taiwan) and ETRI (Korea). Scientometrics, 98. doi 10.1007/s11192-013-1158-6
Souza, G. da S. e, Gomes, E. G., Magalhães, M. C., Avila, A. F. D. (2007). Economic efficiency of Embrapa's research centers and the influence of contextual variables. Pesquisa Operacional, 27(1). doi: 10.1590/S0101-74382007000100002
Souza, G., Souza, M. & Gomes, E. (2011). Computing confidence intervals for output-oriented DEA models: an application to agricultural research in Brazil. Journal of the Operational Research Society, 62. doi: 10.1057/jors.2010.137
Suzuki, J., Tsukada, N., Goto, A. (2015). Role of Public Research Institutes in Japan’s National Innovation System: Case Study of AIST, RIKEN and JAXA. Science, Technology & Society, 20(2). doi: 10.1177%2F0971721815579793
Trzmielak, D., Krzymianowska-Kozłowska, J. (2020). Organizacja badawcza z perspektywy rozwoju sieci. Stymulanty i bariery rozwoju nowych technologii w Sieci Badawczej Łukasiewicz, w: Innowacje i marketing we współczesnych organizacjach. Wybrane zagadnienia. L. Bohdanowicz, P. Dziurski (red.), Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Warszawa
Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Raport roczny 2015-2020. Warszawa 2015-2020
Ustawa o instytutach badawczych z dnia 30 kwietnia 2010 roku (Dz.U. 2010 nr 96 poz. 618)
Ustawa o Polskim Instytucie Ekonomicznym z dnia 20 lipca 2018 roku (Dz.U. 2018 poz. 1735)
Ustawa o Sieci Badawczej Łukasiewicz z dnia 21 lutego 2019 roku (Dz.U. z 2019 r. poz. 534)
Ustawa o zmianie ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej z dnia 6 grudnia 2018 roku (Dz.U. z 2019 r. poz. 115)
Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668)
Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o Akademii Kopernikańskiej (Dz.U. 2022 poz. 1459)
Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk (Dz.U. 2010 nr 96 poz. 619)
Wong, C.-Y., Hu, M.-C., Shiu, J.-W. (2015). Collaboration between Public Research Institutes and Universities: A Study of Industrial Technology Research Institute, Taiwan. Science, Technology & Society 20(2). doi: 10.1177%2F0971721815579795
Woźnicki, J. (2015). Deregulacja w systemie szkolnictwa wyższego. Program rozwoju szkolnictwa wyższego do 2020 r. Część V. FRP, KRASP, Warszawa. Dostęp: https://www.frp.org.pl/en/publications/420-program-rozwoju-szkolnictwa-wyzszego-do-2020-r-czesc-v-deregulacja-w-systemie-szkolnictwa-wyzszego.html
Xiong, X., Yang, G.-L., Guan, Z.-C. (2018). Assessing R&D efficiency using a two-stage dynamic DEA model: A case study of research institutes in the Chinese Academy of Sciences. Journal of Informetrics, 12(3). doi: 10.1016/j.joi.2018.07.003
Xiong, X., Yang, G.-L., Guan, Z.-C. (2020). Estimating the multi-period efficiency of high-tech research institutes of the Chinese Academy of Sciences: A dynamic slacks-based measure. Socio-Economic Planning Sciences, 71. doi: 10.1016/j.seps.2020.100855
Yang, G., Macnab, A., Yang, L., Fan, C. (2015). Developing performance measures and setting their targets for national research institutes based on strategy maps. Journal of Science and Technology Policy Management, 6(2). doi: 10.1108/JSTPM-12-2014-0042
Yang, H., Jung, W.-S. (2016). Structural efficiency to manipulate public research institution networks. Technological Forecasting & Social Change, 110. doi: 10.1016/j.techfore.2015.12.012
Yue, W., Gao, J., Suo, W. (2020). Efficiency evaluation of S&T resource allocation using an accurate quantification of the time-lag effect and relation effect: a case study of Chinese research institutes. Research Evaluation, 29(1). doi: 10.1093/reseval/rvz027