DOCHODY NIEUJAWNIONE JAKO PRZEDMIOT OPODATKOWANIA PODATKIEM DOCHODOWYM OD OSÓB FIZYCZNYCH

Authors

  • Monika Jarzębska Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Płocku

Abstract

DOI 10.19251/ne/2016.24(14)

Streszczenie:
W polskim systemie prawa podatkowego opodatkowaniu podatkiem dochodowym
od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, chyba że
znajdują się w katalogu wyłączeń spod jurysdykcji ustawy (art. 2 PDOFizU)
lub w katalogu zwolnień przedmiotowych (art. 21 PDOFizU). Zatem podatek
dochodowy wymierzany jest również od tzw. dochodów nieujawnionych,
przy czym opodatkowanie tych dochodów cechuje nadzwyczajny, zastępczy
i uzupełniający w stosunku do zasad ogólnych charakter. Nadzwyczajny dlatego,
że jest to interwencja organów podatkowych w miejsce standardowej
niewykonanej procedury samo wymiaru; Zastępczy dlatego, że zastępuje się
procedurę samowymiaru, a ponadto stosuje się specjalny wzorzec dochodu.
Opodatkowanie dochodu nieujawnionego po prostu uzupełnia podatek zapłacony
od dochodu ujawnionego. Artykuł odpowiada na pytania: czym są
dochody nieujawnione, i w jaki sposób ustala się ich wysokość czyli podstawę
opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, tj. podstawę
opodatkowania, do której stosuje się sankcyjną stawkę podatku w wysokości
75%.
Słowa kluczowe: podatek dochodowy, dochody nieujawnione, uchylanie się
od opodatkowania

References

Literatura

• Bawly Dan, Lapidoth Arye. National Report: Israel, Studies on international fiscal

law, vol. LXIIIa, Tax avoidance/Tax evasion, International Fiscal Association,

Kluwer, Rotterdam 1983

• Brużyk Władysław. Polski podatek dochodowy w świetle teorii podatków (w:) Gutowski

Maciej. (red.) Prace seminarium ze skarbowości i prawa skarbowego oraz

ze statystyki, Wilno 1931

• Brzeziński Bogumił. Prawo podatkowe, Dom Organizatora, Toruń 1999

• Dezza Matthew. National Report: Italy, Studies on international fiscal law, vol.

LXIIIa, Tax avoidance/Tax evasion, International Fiscal Association, Kluwer, Rotterdam

• Dzwonkowski Henryk., Zgierski Zygmunt., Procedury podatkowe, C.H. Beck,

Warszawa 2006

• Dzwonkowski Henryk., Powstawanie i wymiar zobowiązań podatkowych, ABC,

Warszawa 2003

• Nowak Tomasz. Wzorzec materialno – prawny opodatkowania dochodów nieujawnionych

(w:) Henryk Dzwonkowski (red.), Opodatkowanie dochodów nieujawnionych

– praktyka postępowania podatkowego i odpowiedzialność karna

skarbowa, Difin, Warszawa 2009

• Gaudemet Paul Marie, Molinier Joel, Finanse publiczne, PWE, Warszawa 2000

• Głąbiński Stanisław, Nauka skarbowości, Warzawa-Lwów 1925

• Gomułowicz Andrzej, Małecki Jerzy. Ustawa o podatku dochodowym od osób

fizycznych. Komentarz, Warszawa 2004

• Gordon Richard. Tax Havens and Their Use by US Taxpayers, Internal Revenue

Service, Washington 1981

• Górka Kazimierz. Wielkość i struktura gospodarki nieformalnej w Polsce (w:)

Karwińska A, Surdej A. Wokół zagadnień gospodarki nieformalnej, Akademia

Ekonomiczna, Kraków 2004

• Hadari Yen, Tax Avoidance in Linear Transaction: The Dilemma of Taxes Systems,

‘University of Pennsylvania Journal of International Business Law’ Spring 1994

• Kalinowski Marek. Granice legalności unikania opodatkowania w polskim systemie

podatkowym, Dom Organizatora, Toruń 2001

• Kalinowski Marek. Współczesne systemy podatkowe, Warszawa 1996

• Kierczyński Andrzej. System ubezpieczeń: II Konferencja Naukowa Kolegium Zarządzania

i Finansów „Nadzieje i zagrożenia polskich reform gospodarczych”,

SGH, Warszawa 1995

• Kulicki Jacek. Podatek dochodowy od osób fizycznych, ABC, Warszawa 2003

• Krzyżanowski Adam. Nauka skarbowości, Fiszer i Majewski, Warszawa 1923

• Lipowski Tomasz. Raje podatkowe a unikanie opodatkowania, C.H. Beck, Warszawa

• Memon Nathan. Looking for suitable presumptive income tax design for large

informal economies in terms of principles of a good tax system, Australian Tax

Forum. 2012, Vol. 27 Issue 4

• Morawski Wojciech. Ulgi i zwolnienia w prawie podatkowym, Ośrodek Doradztwa

i Doskonalenia Kadr, Gdańsk 2003

• Pietrasz Piotr. Opodatkowanie dochodów nieujawnionych, Wolters Kluwer, Warszawa

• Pomorski Paweł. Problemy opodatkowania dochodów nieujawnionych (w:) Kucia

– Guściora Barbara, Smoleń Paweł. Problemy i kontrowersje związane z opodatkowaniem

dochodów osób fizycznych, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008

• Rybarski Roman. Nauka skarbowości, Warszawa 1935

• Sand Henryk. Moralność podatkowa, Kraków 1934

• Smoktunowicz Eugeniusz, Kosikowski Cezary (red.), Wielka encyklopedia prawa,

Prawo i Praktyka Gospodarcza, Białystok – Warszawa 2000

• Strasburger Eugeniusz. Ustrój skarbowy Rzeczypospolitej Polskiej, Nakład ks.

Hoesicka, Warszawa 1922

• Strzelec Dariusz. Dochody nieujawnione, C.H.Beck, Warszawa 2010

• Wojciechowski Edward. System podatkowy (w:)Weralski Michał (red.) System instytucji

prawno-finansowych PRL, t. III PAN, Wrocław 1985

Artykuły

• Allingham Michael, Sandmo Agnar. Income Tax Evasion: A Theoretical Analysis,

‘Journal of Public Economy 1972, Nr 1

• Crowe Martin, The Moral Obligation of Paying Just Taxes, ‘The Catholic University

of America Studies in Sacred Theology’, 1944, Nr 84

• Głąbiński Stanisław. Glosa do wyroku NTA z dnia 25 maja 1937 r., l. rej.,

153/34, OPA 1939, nr 2480

• Kowalska Irena. Zasady odpowiedzialności podatnika z tytułu nieujawnionych dochodów,

Przegląd Podatkowy 2006 nr 6

• Kramer Joan. Abuse of law by saving devices, Intertax 1991, Nr 2

• Krishna Victoria. Offshore Tax Planning, Canadian Current Tax, June 1997, t. 7,

Nr 9, passim.

• Nędzyński Tadeusz. Pojęcie dochodu w teorii ekonomii i skarbowości, Czasopismo

Skarbowe 1935

• Rosenberg Jacob. The Psychology of Taxes: Why they drives us crazy, and how we

can make them sane, ‘Virginia Tax Review’, Fall 1996, Nr 16

• Weinfeld Jan. Glosa do wyroku NTA z dnia 4 maja 1932 r., l. rej. 7156/29, OPA

, nr 174

• Radler Andrew. Do National Anti-Abuse Clauses Distort the Internal Market?,

European Taxation 1994, Nr 9

• Zdanowicz Jan. Opodatkowanie dochodów z nieujawnionych źródeł przychodu,

Monitor Podatkowy 2000, Nr 5

Akty prawne

• Ustawa z dnia 16 lipca 1920 r. o państwowym podatku dochodowym i podatku

majątkowym (Dz.U. z 1920 r. Nr 82, poz. 550).

• Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 1934 r. Nr 39,

poz. 346).

• Dekret z dnia 16 maja 1946 r. o postępowaniu podatkowym (Dz.U. z 1946 r.

Nr 27, poz. 173 i 174).

• Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j.

z 2012r. Dz.U. poz. 361 ze zm.)

• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. z 2014 r. Dz. U. poz. 121

ze zm.)

Wyroki sądowe

• Wyrok NTA z dnia 22 stycznia 1930 r., l rej. 4370/27, Zbiór Wyroków NTA 1931,

poz. 252.

• Wyrok NTA z dnia 12 grudnia 1930 r., l rej. 4568/28, Zbiór Wyroków NTA 1931,

poz. 404.

• Wyrok NTA z dnia 18 marca 1934 r., l rej., 1803/31, OPA 1934, nr 630.

• Wyrok NTA z dnia 10 września 1929 r.,l. rej. 2451/27, 2453/27, Zbiór Wyroków

NTA 1930, poz. 145.

• Wyrok NTA z dnia 4 maja 1932 r., l. rej. 7158/29, OPA 1933, nr 174.

• Wyrok NTA z dnia 20 grudnia 1933 r., l. rej. 8039/30 (w:) B. Hasfeld, Orzecznictwo

podatkowe Najwyższego Trybunału Administracyjnego i Sądu Najwyższego,

Warszawa 1935, poz. 760.

• Wyrok NTA z dnia 28 marca 1934 r., l. rej., 9580/30 (w:) (w:) B. Hasfeld, Orzecznictwo

podatkowe Najwyższego Trybunału Administracyjnego i Sądu Najwyższego,

Warszawa 1935, poz. 760.

• Wyrok NTA z dnia 28 marca1934r., l. rej. 9580/30(w:) B. Hasfeld, Orzecznictwo

podatkowe Najwyższego Trybunału Administracyjnego i Sądu Najwyższego, Warszawa

, poz. 760.

• Wyrok NTA z dnia 29 maja1933r., l. rej. 1559/31(w:) B. Hasfeld, Orzecznictwo

podatkowe Najwyższego Trybunału Administracyjnego i Sądu Najwyższego, Warszawa

, poz. 760.

• Wyrok NTA z dnia 17 lutego 1927r., l. rej. 1994/25, Zbiór Wyroków NTA 1928,

poz. 1125

• Wyrok NSA z dnia 04.07.2009 r., sygn. II FSK 1113/08, www.orzeczenia.nsa.gov.pl

• Wyrok WSA z dnia 22.11.2006 r., sygn. I SA/Bk 360/06, www.orzeczenia.nsa.

gov.pl

• Wyrok NSA z dnia 03.12.2008 r., sygn. II FSK 1250/07, www.orzeczenia.nsa.

gov.pl.

• Wyrok WSA z dnia 18.03.2004r., sygn. III SA 1255/02, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.

Inne

• Izba skarbowa w Warszawie, Przychody nie znajdujące pokrycia w ujawnionych

źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych – materiały szkoleniowe, Warszawa

Spis skrótów

NTA – Najwyższy Trybunał Administracyjny

NSA – Naczelny Sąd Administracyjny

WSA – Wojewódzki Sąd Administracyjny

KC – Kodeks cywilny

PDOFizU – ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych

Published

2017-06-26

Issue

Section

Articles