ODPISY 1% PODATKU DOCHODOWEGO POCHODZĄCEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH JAKO JEDNO ZE ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ORGANIZACJI POŻYTKU PUBLICZNEGO W POLSCE
DOI:
https://doi.org/10.19251/ne/2022.36(4)Słowa kluczowe:
organizacja pożytku publicznego, mechanizm 1%, podatnik, trzeci sektor, źródła finansowaniaAbstrakt
W artykule dokonano charakterystyki źródeł finansowania organizacji pożytku publicznego (OPP) w Polsce, w tym szczególną uwagę zwrócono na znaczenie przychodów z 1% podatku dochodowego od osób fizycznych. Zwrócono uwagę zarówno na korzyści, ale również na słabe strony mechanizmu 1%. Wartości przekazywanych corocznie przez urzędy skarbowe odpisów 1% podatku należnego na rzecz OPP charakteryzują się w analizowanym okresie tendencją wzrostową. W 2021 r. organizacje pożytku publicznego otrzymały tytułem 1% należnego podatku środki w wysokości 972,7 mln zł z rozliczeń rocznych za 2020 r. OPP pieniądze otrzymane z 1% mogą wydać jedynie na prowadzenie działalności pożytku publicznego. W artykule wykorzystano wtórne źródła danych pochodzących z Głównego Urzędu Statystycznego oraz Ministerstwa Finansów. Reforma Polskiego Ładu wprowadzona w 2022 roku zakłada zmiany, które mogą spowodować zmniejszenie znaczenia odpisu 1% podatku dochodowego na rzecz OPP. Fakt ten wzbudza zainteresowanie podmiotów trzeciego sektora, a rząd proponuje wypracowanie wspólnego rozwiązania na kolejne lata.
Bibliografia
Biernat-Jarka, A., Trębska, P. (2016). The professional activity of women in NGOs in Poland. Annals of Marketing Management & Economics, 2(2), s. 5–13.
Dudkiewicz, M., Makowski, G. (2011). Współpraca między organizacjami pozarządowymi i administracją samorządową. Problemy, wyzwania i rekomendacje. Biblioteka Pożytku Publicznego, Warszawa.
Dyczkowski, T. (2012). Budżetowanie w organizacjach pozarządowych. Wybrane zagadnienia realizacyjne. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 251, s. 154-169.
Dyczkowski, T. (2015). Użyteczność informacji finansowych ze sprawozdań organizacji pożytku publicznego w ocenie ich dokonań przez darczyńców, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 374, s. 42-56.
Dyczkowski, T. (2016). Wpływ źródeł finansowania na planowanie i kontrolę w organizacjach korzystających z pomocy publicznej, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu 2016/424, s. 72–85
Dziuba, J. (2017). Preferencje podatkowe dotyczące działalności organizacji pozarządowych w polskim systemie podatkowym. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 478, s. 162-173.
Dziuba, J. (2018). Znaczenie odpisu 1% podatku dochodowego od osób fizycznych w finansowaniu organizacji pożytku publicznego w Polsce. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe, 363, Współczesne Finanse 14, s. 41-51.
GUS. (2021). Organizacje pożytku publicznego i 1% w 2019 r./2020 r. Informacja sygnalna, Warszawa.
Jamroży, K. (2020). Wybrane aspekty funkcjonowania organizacji pożytku publicznego w społeczeństwie obywatelskim na przykładzie województwa podkarpackiego. UR Journal of Humanities And Social Sciences, 3(16). 10.15584/johass.2020.3.9.
Jegorow, D. (2017). Odpis podatkowy „1%” jako źródło finansowania podmiotów ekonomii społecznej w Polsce – retrospekcja i projekcja poziomu zaangażowania społecznego. Ekonomia Społeczna, 1, s. 48-63.
Kietlińska, K. (2015). Rola 1% w zasilaniu organizacji pożytku publicznego (OPP). Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 403, s. 102-111, DOI: 10.15611/pn.2015.403.09.
Kurleto, M. (2008). Organizacje pozarządowe w działalności pożytku publicznego, LexisNexis, Warszawa.
Lorentowicz, K., Kalinowski, S., Wyduba, W. (2020). Finansowanie wiejskich organizacji pozarządowych. Studia Prawno-Ekonomiczne, T. CXV, s. 283–305, doi.org/10.26485/SPE/2020/115/16.
Makowski, M. (2011). Czy mechanizm jednego procentu jest publicznie pożyteczny?, Trzeci Sektor, nr 24.
Ministerstwo Finansów. (2021). Informacja dotycząca kwot 1% należnego podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanych organizacjom pożytku publicznego w 2021 roku (z rozliczenia za 2020 rok). Departament Podatków Dochodowych, Warszawa.
Moroń, D. (2012). Organizacje pozarządowe – fundament społeczeństwa obywatelskiego. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Perkowski, T. (2011). Mechanizm jednego procenta jako „fałszywa” filantropia, Trzeci Sektor, 24.
Przerada, K. (2019). Kampania marketingowa organizacji pożytku publicznego w celu pozyskania środków z jednego procenta podatków. Studium przypadku Fundacji Ukryte Skrzydła. Praca magisterska, Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej, data obrony: 27.06.2019.
Przewłocka, J., Adamiak, P., Herbst, J. (2013). Podstawowe fakty o organizacjach pozarządowych. Raport z badania 2012. Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Ratajczak, J., Chojecki, J. (2012). Wpływ statusu OPP na działalność organizacji, Raport z badań. Stowarzyszenie Klon/Jawor, Warszawa.
Schmidt, J. (2012). Rozwój organizacji pozarządowych. Teoria i praktyka. Wydawnictwo Akademickie Sedno, Warszawa.
Mazur, S., Pacut, A. (red.). (2015). System finansowania organizacji pozarządowych w Polsce. Małopolska Szkoła Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków.
Waniak-Michalak, H., Zarzycka, E. (2013). Czynniki wpływające na wybór organizacji pożytku publicznego przez darczyńców indywidualnych w Polsce –czy dane finansowe mają znaczenie? Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, 74(130), s. 91-108.
Waniak-Michalak, H., Zarzycka, E. (2015). Financial And Non-financial Factors Motivating Individual Donors To Support Public Benefit Organizations. Comparative Economic Research, 18(1). 10.1515/cer-2015-0008.
Wilk, R. (2010). Przychody i koszty [w:] Stowarzyszenia, fundacje i społeczne podmioty wyznaniowe w 2008 r., red. S. Nałęcz, K. Goś-Wójcicka, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa.
Akty prawne:
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, Dz.U. z 2018 r., poz. 450.
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, Dz.U. z 2018 r., poz. 200.
Strony internetowe:
