Szpital jako miejsce (nie) przyjazne dziecku -rola proksemiki w procesie leczenia / The hospital as a place (no) friendly for children -role of proxemics in the treatment
Abstract
Streszczenie: Niniejszy artykuł prezentuje ważne zagadnienie, jakim jest rola szpitala jako instytucji, a zwłaszcza jego przestrzeni w procesie powrotu do zdrowia najmłodszych pacjentów. Przedmiotem analiz jest środowisko szpitala określane jako przestrzeń społeczna (publiczna) lub terapeutyczna z uwzględnieniem paradygmatu humanistycznego, który dystansuje się od procedur medycznych w kierunku większej koncentracji na dziecku jako podmiocie leczenia. Treści artykułu łączą różne perspektywy analizowanego zjawiska: architektoniczną, psychologiczną i socjologiczną, nawiązują do teorii adaptacji Wohlwilla oraz psychologii środowiskowej. Celem artykułu jest ukazanie różnicy w projektowym podejściu modernistycznym i terapeutycznym, które determinują rozwiązania architektoniczne i organizacyjne oddziałów dziecięcych szpitala. Bazą dla podjętych rozważań jest charakterystyka potrzeb dziecka chorego oraz założenia proksemiki3. Poniższe rozważania mają charakter przeglądowy i opierają się na analizie wybranej literatury tematycznej połączonej z opisem aktualnie prowadzonych akcji ukierunkowanych na zmianę wizerunku szpitalnych oddziałów dziecięcych, a także związane są z osobistymi doświadczeniami autorów artykułu4.
Słowa kluczowe: dziecko, szpital, miejsce, choroba, proksemika, proces leczenia.
Summary: This article describes some aspects of the hospital environment, which helps the child to return to health. The subject of analysis is the space of the hospital and its arrangement. The article is a review of the literature and research in this subject area.
Keywords: child, hospital, place, disease, proxemics, treatment.
References
Bibliografia
Adryjanek A, Bogdanowicz M., Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tyko dla polonistów, Wyd. Operon, Gdynia 2004.
Auge M, Nie-miejsca: wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, tłum. R. Chymkowski, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Bauman Z., Płynna nowoczesność, tłum. T. Kunz, Wyd. Literackie, Kraków 2006.
Czerw A, Religioni U. Matuszna A. Lesiak K. Olejnik A. Śniadała D., Zasady skutecznej komunikacji w placówkach medycznych, „Hygeia Public Health" 2012,47(3), s. 247-253.
Czyński M., Architektura w przestrzeni ludzkich zachowań. Wybrane zagadnienia bezpieczeństwa w środowisku zbudowanym, Wyd. Politechniki Szczecińskiej, Szczecin 2006.
Doroszewska. J., Nauczyciel-wychowawca w zakładzie leczniczym, Warszawa Wyd. PZWS, Warszawa 1963.
environment in the hospital of the 21st century: A once-in-a-lifetime opportunity. College of Architecture, Georgia Institute of Technology 2004.
Góralczyk J., Choroba dziecka w twoim życiu. O dzieciach ciężko i przew¬lekle chorych i ich rodzicach, Wyd. CMPPP MEN, Warszawa 1996.
Gretkowski A. ks., Kruszewski T., Chore dziecko - chora rodzina. Formy pomocy i wsparcia, [w:] „Wielowymiarowy obraz współczesnej rodziny", red. J. Bielski, Wyd. Akademia Humanistyczna, Pułtusk 2015, s. 97-119.
Hall E., Bezgłośny język, Wydawnictwo Wyd. PIW, Warszawa 1987.
Hall E., Ukryty wymiar, tłum. T. Hołówka, Wyd. PIW, Warszawa 1997.
Krupa H., Wpływ kolorów i rysunków na samopoczucie dziecka podczas leczenia szpitalnego, [w:] „Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna w sytuacji zmiany społecznej, kulturowej i oświatowej studia -rozprawy - praktyka", red. S. Juszczyk, M. Kisiel, A. Budniak, Wyd. Uniwersytet Śląski, Katowice 2011, s. 249-260.
Maciarz A., Dziecko przewlekle chore. Opieka i wsparcie, Wyd. Akad. Żak, Warszawa 2006.
Maciarz A., Pedagogika terapeutyczna dzieci przewlekle chorych, [w:] „Pedagogika specjalna", red. W. Dykcik, Wyd. Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego, Poznań 2005.
Mendel M., Pedagogika miejsca, Wyd. DSW, Wrocław 2006.
Nalaskowsłri A., Przestrzenie i miejsca szkoły, Wyd. IMPULS, Kraków 2002.
Nowicka A., Psychospołeczna integracja dzieci przewlekle chorych w szkole podstawowej, Wyd. IMPULS, Kraków 2001.
Obuchowska I, Krawczyński M., Chore dziecko, Wyd. Nasza Księgarnia, Warszawa 1991.
Obuchowska I., List otwarty do Ministra Zdrowia, „Przegląd Tygodniowy" 1986.
Pecyna B., Dziecko i jego choroba, Wyd. Akad. Żak, Warszawa 2000.
Pilecka W., Pilecki J., Rewalidacja dzieci przewlekle chorych i kalekich. Wybrane zagadnienia, Wyd. Naukowe WSP, Kraków 1992.
Popek S., Barwy i psychika, Wyd. UMCS, Lublin 1999.
Pruszewicz-Sipińska E., Gawlak A., Skalska K., Architektura przestrzeni ogólnodostępnej w szpitalach. Pacjent i personel, „Pielęgniarstwo Polskie" 2013, 4 (50), s. 312-318).
Rożniatowski T., Mała encyklopedia medycyny, t. II. Wyd. PWN, Warszawa 1982.
Skałbania B., Instytucjonalne poradnictwo pedagogiczne okresu przemian. Kontynuacja i zmiany, Wyd. Politechnika Radomska, Radom, 2012
Skałbania B., Wybrane miejsca w społeczności lokalnej - konteksty pedagogiczne, [w:] „Społeczności lokalne jako miejsce zmian. Teoria i praktyka", red. M. Adamczyk, W. Olszewski, Wyd. DSW, Polkowice 2015, s. 17-27.
Sowa J., Wojciechowski F., Proces rehabilitacji w kontekście edukacyjnym, Wyd. Fosze, Rzeszów 2001.
Szafranowicz P., Środowiska terapeutyczne - nowe podejście do problematyki przestrzeni obiektów służby zdrowia, Grupa Projektowa Zoom s.c, Gdańsk 2005.
Szatan M., Zanikanie przestrzeni publicznej we współczesnych miastach, „Palimpsest" 2012, czasopismo socjologiczne, marzec, nr 2.
Szewczenko A., Benek I., Współczesne tendencje w projektowaniu oddziału geriatrycznego - komponenty przestrzeni przyjaznej starszemu pacjentowi, „Acta Universitatis Lodziensis Folia Oeconomica" Łódź, 2015,4 (315).
Szewczenko A., Ocena jakości oddziałów geriatrycznych - możliwości w adaptacji dla osób starszych, [w:] „Interdyscyplinarność w Architekturze", 1, tom 3, „Badanie przedprojektowe i okołoprojek-towe w kształtowaniu środowiska zbudowanego", red. B. Komar, J. Biedrońska, A. Szewczenko, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 2015, s. 159-169.
Świątek S., Choroba, dziecko i ty. Najczęstsze choroby u dzieci, Wyd. WSiP, Warszawa 1981.
Ulrich R., Quan X., Zimring C., Joseph A. & Choudhary R., The role of the physical.
Yi-Fu-Tuan, Przestrzeń i miejsce, tłum. A. Morawińska, Wyd. PIW, Warszawa 1987.
Netografia
http://www.gpzoom.com.pl/upload/files/zoom_terapeutyczne (dostęp 20 lipca 2016 r.).
http://www.sniezka.pl/aktualnosci/kolorowy-szpital-dla-dzieci (dostęp 16 lipca 2016 r.).
http://www.wysokieobcasy.pl/wysokieobcasy/To-nie-szpital-to-przygoda (dostęp 19 lipca 2016 r.).
https://maspex.com/csr,dzialania-spoleczne,kubusiowe-szpitale-kubus-maluje-oddzialy-dzieciece, (dostęp 18 lipca 2016 r.).
https://pl.wildpedia.org/wiki/Proksernika (dostęp 16 lipca 2016 r.).
