PATRIOTIC DUTY- ORGANIZATION OF POLISH EDUCATION
DOI:
https://doi.org/10.19251/rtnp/2020.12(16)Keywords:
Polish intelligence, educating and cultural companies from turn of XIX and XX century, organisating of Polish educationAbstract
DOI: 10.19251/rtnp/2020.12(16)
Students, who were raised at Russian schools, tried to keep their own Polish nationality in illegal organisations. They rebelled against russification by making school strike. These forms of strike was strongly pacified by invader. In 1905 after changing political conditions, Polish education began to be organised. Polish intelligence worked at Polish Motherland School and other organisations, who led activity of education: Company of Attention of Native Speech, Company of Polish Culture, „Flying University”, University for Everybody, Scientific Company in Płock. Polish patriots for their own money
established Polish schools for example: Company of High School, Company of Contribution School. All social initiatives were spoilt by the First World War. It established net of German schools. Polish schools rose after the recovery of independence. In 1920 the war between Poland and Russia spoilt the
organized efforts. After ending this war Polish authority began to organise Polish education.
References
Dobroński A., Szkolnictwo w Płocku przed pierwszą wojną światową, „Notatki Płockie” 1972, nr 4.
Konarska-Pabiniak B., Szkolnictwo płockie w okresie niewoli narodowej (1793-1918), [w:] Dzieje Płocka, pod red. M. Krajewskiego, Płock 2006, s. 299-334.
Konarska-Pabiniak B., Szkolnictwo płockie w dwudziestoleciu międzywojennym, [w:] Dzieje Płocka, pod red. M. Krajewskiego, Płock 2006, s. 695-718.
Lasocki I., Serdeczne wspomnienie o śp. Leokadii z Grzebskich Stanisławowej Bergerowej, Płock 1933.
Macieszyna M., Pamiętnik Płocczanki, oprac. A. Stogowska, Płock 1996.
Maciesza A., Gimnazjum im. Władysława Jagiełły w Płocku 1906-1931, Płock 1931.
Maciesza A., Stan szkolnictwa w mieście Płocku 1914 roku, [w:] Księga pamiątkowa Koła Płocczan, pod red. S. Dembego, Warszawa 1931, s. 71-72.
Małachowianka. Dzieje najstarszej z istniejących polskich szkół – obecnego Liceum Ogólnokształcącego im. Marszałka Stanisława Małachowskiego, pod red. Wiesława Końskiego, Płock 1995.
Mroczkowski M., Pierwsza Polska Szkoła Średnia w Płocku, [w:] 100 lat Jagiellonki, pod red. A. Stogowskiej, Płock 2006.
Piekarski T., Mazowieckie ziemiaństwo w czasie I wojny światowej, [w:] Społeczeństwo Mazowsza wobec wydarzeń I wojny światowej, pod red. A. Koseckiego, J. Szczepańskiego, Pułtusk 2017, s.151-172.
Piekarski T., Ziemiaństwo Mazowsza Płockiego w latach 1918-1939, Poznań 2013.
Rabska Z., Moje życie z książką, Wrocław 1971.
Siedmioklasowa Szkoła Żeńska Udziałowa, Płock 1912.
lat Szkoły Rolniczej w Trzepowie, 1993.
lat Zespołu Szkół Ekonomiczno-Kupieckich im. Ludwika Krzywickiego, Płock 1997.
Smoleński W., Monteskiusz w Polsce XVIII wieku, Warszawa 1927.
lat Jagiellonki, pod red. A. Stogowskiej, Płock 2006.
Stogowska A., Adam Grabowski (1864-1919) – przyrodnik, redaktor płockich gazet, działacz społeczny, dyrektor I polskiego Gimnazjum w Płocku, inspektor szkolny, [w:] A. Stogowska, Edukatorzy, s. 138-156.
Stogowska A., Bohaterka obrony Płocka przed bolszewikami w 1920 r. pedagog Marcelina Rościszewska (1875-1949), Płock 2020.
Stogowska A., Edukacja, emancypacja, charytatywność, Płock 2016.
Stogowska A., Edukatorzy wychowankowie szkoły płockiej zwanej Małachowianką, Płock 2016.
Stogowska A., Edmund Płoski (1859-1942) – prawnik, zesłaniec na Sachalin, [w:] A. Stogowska, Edukatorzy, Płock 2016, s. 73-98.
Stogowska A., Kaganek oświaty dla ludu wiejskiego. Maria Płoska, [w:] A. Stogowska, Znakomite Płocczanki, Płock 2010, s. 84-121,
Stogowska A., Kobieta bohater Marcelina Rościszewska, [w:] A. Stogowska, Znakomite Płocczanki, Płock 2010, s. 53-83.
Stogowska A., Krzewienie kultury rolnej w działalności społecznej ziemian Marii i Władysława Płoskich z Nagórek Dobrskich, [w:] Działalność społeczno-gospodarcza mazowieckich ziemian w okresie od XVIII do XX w., pod red. B. Umińskiej, Ciechanów 2014, s. 53-83.
Stogowska A., Kultura Płocka w latach 1793-1999, Płock 2010.
Stogowska A., Lutyńscy i Płoscy z Płocka, Płock 2007.
Stogowska A., Narodowa Służba Kobiet Polskich, [w:] Edukacja, emancypacja, charytatywność, Płock 2016, s. 72-80.
Stogowska A., Profesor Władysław Smoleński – darczyńca Towarzystwa Naukowego Płockiego, „Notatki Płockie” 1996, nr 1.
Stogowska A., Praca dla idei ziemianie polscy – Maria i Władysław Płoscy, „Notatki Płockie” 2008, nr 2, s. 22-35.
Stogowska A., Panowie Lutyńscy i Płoscy, w: 100 lat Jagiellonki, pod red. A. Stogowskiej, Płock 2006, s. 321-326.
Stogowska A., Rola intelektualna i kulturotwórcza Towarzystwa Naukowego Płockiego w latach 1820-1830, 1907-1939, Płock 1998
Stogowska A., Spuścizna Władysława Smoleńskiego w zbiorach Biblioteki Zielińskich w Płocku, „Studia o Bibliotekach i Zbiorach Polskich”, Toruń 1992, T. 4.
Stogowska A., Władysław Smoleński (1851-1926) – prawnik, profesor historii, działacz oświatowy, [w:] Edukatorzy, Płock 2016, s. 54-72.
Stogowska A., W służbie ludzi i Ojczyzny. Aleksander Maciesza (1875-1945), Płock 2013.
Stogowska A., Ukochany dyrektor – Adam Grabowski, [w:] 100 lat Jagiellonki, pod red. A. Stogowskiej, Płock 2006, s. 213-216.
Stogowska A., Znakomity historyk polski prof. Władysław Smoleński (1851-1926) z Grabienic Małych, [w:] Spuścizna duchowa i materialna ziemian XVIII-XX wieku, pod red. B. Umińskiej, Ciechanów 2011, s. 255-298.
Stogowska A., Życie społeczno-gospodarcze Płocka w latach 1793-1918, [w:] Dzieje Płocka, pod red. M. Krajewskiego, Płock 2006, s. 137-198.
Świecki T., Wybult F., Mazowsze płockie w czasach wojny światowej i powstania państwa polskiego, Toruń 1932.
Wiśniewska E., Seminarium Nauczycielskie Męskie im. Bolesława Krzywoustego w Płocku (1916-1936), „Notatki Płockie” 1998, nr 1, s. 20-24.
Wiśniewska E., Szkolnictwo pedagogiczne w Płocku w latach 1917-1936 na przykładzie Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego im. Zofii Bukowieckiej, „Notatki Płockie” 1997, nr 2, s. 40-45.
Wybult F., Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. het. Reginy Żółkiewskiej w Płocku 1920- 1932, Płock 1932.
Załęczny J., Zaangażowanie patriotyczne mazowieckiej młodzieży szkolnej i studenckiej w latach 1914-1918, [w:] Społeczeństwo Mazowsza wobec wydarzeń I wojny światowej, pod red. A. Koseskiego, J. Szczepańskiego, Pułtusk 2017, s. 207-226.
