Collection of Gustaw Zieliński (1809-1881) in repertory of Library of the Scientific Society of Płock
DOI:
https://doi.org/10.19251/rtnp/2021.13(12)Keywords:
Gustaw Zieliński (1809-1881), Skępsk Library, Zielińscy’s Library of the Scientific Society of PłockAbstract
The most valuable collection of Zielińscy’s Library of the Scientific Society of Płock is Gustaw Zieliński’s Skępsk Library. It was given over to Płock by the owner’s son Józef Zieliński. Book collection became the basis of Library of the Scientific Society of Płock and agreeably with the will of donor received name of Zielińscy’s Library of the Scientific Society of Płock. Fortunately the repertory survived times of I and II World War and the invasion of the Bolsheviks of Płock in 1920 and serves the community to this day. Gustaw Zieliński was the descendant of known in Masovia Zielińscy’s house. He graduated from Provincial School in Płock where get familiar with the social activity of the Scientific Society. As a student of Warsaw University he took part in the November Uprising, he was exiled to Siberia with loss of civil rights. It is where he developed his poetic gift, when he wrote the poem “Kirgiz” He became known and after eight years of exile he came back. Due to fortunate circumstances he got an enormous fortune: skęp’s goods that count 15 K ha. After developing the territory he became one of the richest landowners in Płock governorate. He led social activity in the Agricultural Society and Land Credit Society. He wrote poetry e.g the poem “Stepy” as well as historical works about the Dobrzyń region and Świnka’s house. Life’s stabilisation let him persued his plans. He gathered a library with books needed for his creative interests and valuable books to Polish culture including the first edition of the work of M. Kopernik, the first publications of Cracow publishing houses, Polish chronicle. The collections were evaluated at 20,000 books, maps, archives. He built a special building for his collections to collect family souvenirs. After Gustaw’s death, the Library was given to the oldest son, Józef, who donated the collection to Płock.
References
Borkowski S., W sprawie Biblioteki Zielińskich, „Gazeta Polska”, 1904 nr 128.
Dwieście artefaktów na dwusetlecie Towarzystwa Naukowego Płockiego. Katalog wystawy. opracował Arkadiusz Wagner, Płock 2020.
Chmielowski P., Życiorys na podstawie listów poety skreślony i ocena jego działalności. Poezje Gustawa Zielińskiego, Toruń 1901.
Gorski S., Towarzystwo Naukowe Płockie 1820-1830, „Przegląd Historyczny” 1906, T. III z. 1 i 3.
Grabowski A., Józef Zieliński, „Echa Płockie i Włocławskie” 1905 nr 86.
Grzybowski M. M., Ks. Kowalewski Tomasz (1857—1927], w: Ludzie TNP red. M. Kamińska, Płock 2019.
Kieffer-Kostanecka M., Biblioteka im. Zielińskich Płocku i jej starodruki w świetle zapisków, ekslibrisów i pieczątek, ”Przegląd Biblioteczny”, 1968 z.4, s.334-341.
Kostanecka H., 50 inkunabułów w Bibliotece im. Zielińskich Towarzystwa Naukowego Płockiego, Płock 1985.
Kostanecka H. Biblioteka Gustawa Zielińskiego w Skępem, „Roczniki Biblioteczne”, 1962, R. 6.
Kieffer M., Zarys dziejów Towarzystwa Naukowego Płockiego, w: Towarzystwo Naukowe Płockie 1820-1830 – 1907-1957. Szkice i Materiały, Płock 1957.
Kowalewski T., Sprawa biblioteki Zielińskich, „Echa Płockie i Włocławskie” 1905 nr 46, 47, 48, 57.
Kowalewski T., Sprawa biblioteki Zielińskich, Płock 1905.
Krajewski M., Słowo wstępne, w: Kirgiz, Rypin, Skępe, Płock 2011.
Kruszewski Z., Towarzystwo Naukowe Płockie w odrodzonej Polsce, Płock 2018.
Król M., Gustaw Zieliński w świecie nauki, „ANALECTA” 2019, R. 28.
Kuś T., Nieznane płockie rękopisy Józefa Kalasantego Szaniawskiego „Ruch Filozoficzny” LXIX 2012.
Nowowiejski A. J., Płock. Monografia historyczna, Płock 1930.
Minkowski M. J., Elita północno mazowiecka, Kraków 2001.
Odrowąż-Pieniążek J., Gustaw Zieliński „Kirgiz „ i inne poezje, Warszawa 1957.
Rolbiecki W., Towarzystwo Naukowe przy Szkole Wojewódzkiej Płockiej (1820-1830), Wrocław, Warszawa, Kraków 1969.
Rutska H., Towarzystwo Naukowe Płockie 1820-1830-1907-1928, „Rocznik Towarzystwa Naukowego w Płocku” T. I.
Skoczeń M., Szkoła Wojewódzka w latach 1816-1833, w: Małchowianka. Dzieje najstarszej z istniejących polskich szkół red. W. Koński, Płock 1995.
Sołtysiak M., Muzeum Publiczne i Szkolne Województwa Płockiego „Płocki Rocznik Historyczno-Archiwalny” 1997 T. III.
Sokołowska Z., Gustaw Zieliński „Kłosy” 1881 nr 859.
Sprawa przed publicznością, Płock 1822, 1824.
Statut Towarzystwa Naukowego Płockiego, Płock 1907.
Stogowska A., Biblioteka Skępska, w: Gustaw Zieliński – życie i działalność, red. M. Krajewski, Rypin 1988.
Stogowska A., Czas poety Gustawa Zielińskiego, „ZNAJ” 2011 nr 6.
Stogowska A., Dzieje i funkcje Biblioteki Towarzystwa Naukowego Płockiego 1820-1985, Płock 1994.
Stogowska A., Dwór Gustawa Zielińskiego w Skępem – ośrodek intelektualno- kulturalny, w: Aktywność kulturalno-oświatowa mazowieckich ziemian w XIX i XX wieku, Ciechanów 2007.
Stogowska A., Edukatorzy wychowankowie szkoły płockiej zwanej „Małachowianką”, Płock 2016.
Stogowska A., Księża diecezji płockiej na Syberii, w: Kościół katolicki na Syberii, Wrocław 2002.
Stogowska A., Profesor Władysław Smoleński (1851-1926) darczyńca Towarzystwa Naukowego Płockiego, „Notatki Płockie”, 1996, nr 2/167.
Stogowska A., Rola intelektualna i kulturalna Towarzystwa Naukowego Płockiego w latach 1820-1830 1907-1939, Płock 1998.
Stogowska A., Wpisany w epokę Gustaw Zieliński 1809-1881, Płock1996.
Stogowska A., W służbie ludzi i Ojczyzny Aleksander Maciesza (1875- 1945), Płock 2013.
Stogowska A., Towarzystwo Naukowe Płockie w latach 1820-1830 „Płocki Rocznik Historyczno-Archiwalny”, 1997 T. III.
Stogowska A., Zielińscy herbu Świnka – obrońcy ojczyzny, w: Ziemianie mazowieccy wobec obronności Ojczyzny, red. J. Kity i B. Umińskiej, Ciechanów- Łódź 2015.
Stogowska A., Zainteresowania historyczne Gustawa Zielińskiego, „Ziemia Dobrzyńska” 1992 t. II.
Stogowska A., Życie umysłowe i kulturalne w latach 1793-1918 [w:] Dzieje Płocka red. M. Krajewski, Płock 2006.
Testament Gustawa Zielińskiego „Wiek” 1881, nr 277.
Trynkowski J., Adolf Januszkiewicz na zesłaniu, w: Polacy w Kazachstanie, Wrocław 1996.
Umińska B., Aktywność społeczno- gospodarcza ziemian guberni płockiej w latach 1865-1914, Ciechanów 2019.
Windakiewicz S., Romantyzm w Polsce, Kraków 1937.
Wolicki K., Wspomnienia z czasów pobytu w Cytadeli Warszawskiej i na Syberii, Lwów 1876.
Wróblewska E., Józef Feliks Zieliński /Izet Bey/1808-1878, Toruń 1952.
Wróblewska E., Józef Feliks Zieliński w służbie książki polskiej, „Roczniki Biblioteczne” 1976, T. XX, z. 1-2.
Wykaz najznakomitszy książek Biblioteki Skępskiej Biblioteka im. Zielińskich TNP, R. 700.
Zbiory specjalne Towarzystwa Naukowego Płockiego oprac. D. Brzeziński i G. Szumlicka-Rychlik, Płock 209.
Zieliński J., Wspomnienia z tułactwa, Warszawa 1989.
Zieliński G., Kalendarze gospodarskie, Biblioteka IM. Zielińskich, R. 373.
Zieliński G., Poezje, Warszawa 1901.
Żywot Adolfa Januszkiewicza i jego listy ze stepów kaukaskich, Berlin 1875.
