CZŁOWIEK I NATURA. KILKA UWAG O POKOJU SAREN LECHA MAJEWSKIEGO (1997)

Autor

DOI:

https://doi.org/10.19251/rtnp/2020.12(5)

Słowa kluczowe:

człowiek, natura, film polski, Lech Majewski, Pokój saren. Opera autobiograficzna

Abstrakt

Tematem tekstu jest analiza relacji: człowiek – natura, ujmowana zarówno w znaczeniu dosłownym, jak i metaforycznym oraz ich reprezentacja na przykładzie filmu Pokój saren. Opera autobiograficzna (reż. Lech Majewski, 1997). Osobami „wchodzącymi” w owe związki są bohaterowie „zamieszkujący” filmowane mieszkanie w starej kamienicy, a więc z jednej strony bohaterowie filmu, m.in. Matka, Ojciec, Syna oraz tytułowe sarny. Z drugiej, niejako pośrednio, także twórca filmu – reżyser Lech Majewski (ur. 1953).
Głównym celem rozważań jest wskazanie synergii człowieka z naturą, mw aspekcie semiotycznym czy kulturowym, która pozwala lepiej zrozumieć
twórczość wskazanego artysty.

Biogram autora

Iwona Grodź, Poznań

Iwona Grodź, doktor, literaturoznawca, filmoznawca, historyk sztuki, muzykolog, psycholog sztuki i wieloletni dydaktyk akademicki (UAM Poznań, Warszawa). Interesuje się ponadto kulturoznawstwem, teatrem, filozofią i psychologią, a także ideą „korespondencji” sztuk, szczególnie: literatury-filmu-teatru-malarstwa i muzyki. Autorka m.in. książek: Zaszyfrowane w obrazie. O filmach Wojciecha Jerzego Hasa, Wydawnictwo Obraz/Słowo Terytoria, Gdańsk 2008; Jerzy Skolimowski, „Więź”, Warszawa 2010; Rękopis znaleziony w Saragossie Wojciecha Jerzego Hasa, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2005; Synergia sztuki i nauki w twórczości Zbigniewa Rybczyńskiego, PWN, Warszawa 2015; Between Dream and Reality, Peter Lang, Berlin 2018, Hasowski Appendix, Wydawnictwo „Universitas”, Kraków 2020 i wielu innych publikacji naukowych.

Bibliografia

Filmografia

Pokój saren (1997), zdjęcia: Adam Sikora, muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek, instrumentacja muzyki: Andrzej Marko, wykonanie muzyki: Wielka Orkiestra Symfoniczna

PRiTV Katowice, Chór Opery Śląskiej Katowice (pod kierunkiem Krystyny Świder): Zdzisław Szostak (dyrygent), Artur Stefanowicz (arie Syna), Elżbieta Towarnicka (arie Matki), Mieczysław Czepulonis (arie Ojca), Izabella Kłosińska (arie Dziewczyny), scenografia: Lech Majewski. Produkcja: Lech Majewski, Elżbieta Piętak. Akotrzy: Rafał Olbrychski (Syn), Elżbieta Mazur (Matka), Mieczysław Czepulonis (Ojciec), Agnieszka Wróblewska (Dziewczyna).

Bibliografia

Barcz Anna. 2016. Realizm ekologiczny. Od ekokrytyki do zookrytyki w literaturze polskiej. Katowice: Wydawnictwo Śląsk.

Barcz Anna. 2020. Przyroda – bliska czy daleka? Ekokrytyka i nowe sposoby poetyki odpowiedzialności za przyrodę w literaturze – tekst dostępny on-line na stronie http://www.anthropos.us.edu.pl/anthropos10/texty/barcz.htm (Dostęp: 06.11.2020).

Barthes Roland. 1996. Światło obrazu. Uwagi o fotografii, tłum. Jacek Trznadel. Warszawa: Wydawnictwo „Aletheia”.

Bogusławski Marcin Maria. 2020. Wariacje (post)humanistyczne. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Braidotti Rosi. 2019. Po człowieku, tłum. Joanna Bednarek, Agnieszka Kowalczyk. Warszawa: Wydawnictwo PWN.

Böhme Gernot. 2002. Filozofia i estetyka przyrody w dobie kryzysu środowiska naturalnego,

tłum. Jarosław Merecki. Warszawa: Wydawnictwo „Oficyna Naukowa”.

Brückner Aleksander. 1927. Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 1927

(https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_

polskiego/pokój (Dostęp: 6.11.2020).

Czapliński Przemysław, Bednarek Joanna, Gostyński Dawid. 2017. Literatura i jej natury. Przewodnik ekokrytyczny dla nauczycieli i uczniów szkół średnich. Poznań: Wydawnictwo „Rys”.

Domańska Ewa, Olsen Bjørnar. 2008. Wszyscy jesteśmy konstruktywistami. W: Rzeczy

i ludzie. Humanistyka wobec materialności, red. Jacek Kowalewski, Wojciech Piasek. Olsztyn: Wydawnictwo UWM.

Fiedorczuk Julia. 2015. Cyborg w ogrodzie. Wprowadzenie do ekokrytyki. Gdańsk: Wydawnictwo Naukowe „Katedra”, https://www.ibuk.pl/fiszka/155372/cyborgw-

ogrodzie.html?utm_source=swiatczytnikow.pl&utm_me-dium=por&utm_campaign= por, tekst dostępny on-line na stronie (Dostęp: 20.1.2021).

Gifford Terry. 1999. Pastoral. The New Critical Idiom. London-New York: Routledge.

Gleick James. 1996. Chaos. Narodziny nowej nauki. tłum. Piotr Jaśkowski. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka.

Heidegger Martin. 1977. Budować, mieszkać, myśleć. Eseje wybrane, oprac. Krzysztof Michalski i inni. Warszawa: Wydawnictwo „Czytelnik”.

Lachman Magdalena. 2011. Gdzie jest przyroda, jak jej… nie ma? Rzut oka na przypadek literacki. „Kultura Współczesna” nr 1(67).

Majewski Lech. 2017. Pejzaż intymny. Rozmowy autobiograficzne o świecie i o sztuce. Poznań: Wydawnictwo „Rebis”.

Maron Marcin. 2019. Romantyzm i kino. Idee i wyobrażenia romantyczne w filmach polskich reżyserów z lat 1947-1990. Lublin: Wydawnictwo UMSC.

Nowakowski Jacek. 2012. W stronę raju. O literackiej i filmowej twórczości Lecha Majewskiego. Poznań: Wydawnictwo UAM.

Nycz Ryszard. 2001. Literatura jako trop rzeczywistości. Poetyka epifanii w nowoczesnej literaturze polskiej. Kraków: Wydawnictwo „Universitas”.

Pabiś-Orzeszyna Michał. 2020. Zwrot historyczny w badaniach filmoznawczych. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

Podsiadło Magdalena. 2019. Ekokrytyczny trójgłos w kinie polskich reżyserek filmowych. „Pleograf. Kwartalnik Akademii Polskiego Filmu” nr 3 – tekst dostępny on-line http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/pleograf/polskie-kino-kobiet/18/ekokrytyczny-trojglos-w-kinie-polskich-rezyserek-filmowych/691 (Dostęp:6.11.2020).

Tabaszewska Justyna. 2011. Zagrożenia czy możliwości? Ekokrytyka – rekonesans. „TekstyDrugie” nr 3.

Tabaszewska Justyna. 2018. Realizm ekologiczny vs. polska literatura. „Teksty Drugie”nr 2.

Trajektorie obrazów. Strategie wizualne w sztuce współczesnej. 2015. Red. Ryszard Kluszczyński, Dagmara Rode. Łódź: Wydawnictwo UŁ.

##submission.downloads##

Opublikowane

2021-06-11