Wizerunek orła oraz inne znaki stosowane w strażach pożarnych od chwili ich powstania do czasów współczesnych

Abstrakt

Od zarania dziejów towarzyszący człowiekowi ogień stanowił także niebezpieczeństwo pożarów, które w mniej lub bardziej skuteczny sposób były zwalczane. Rozwój przemysłu, zmiany w gospodarce, wdrażanie postępu technicznego, rozwój fabryk i warsztatów oraz wprowadzane przepisy przeciwpożarowe – w połowie XIX w. – miały wpływ na powstawanie wyspecjalizowanych grup mężczyzn, którzy odpowiednio przygotowani, podejmowali walkę z pożarami. W celu odróżnienia od osób cywilnych, uczestniczących w gaszeniu ognia, strażacy stopniowo byli wyposażani w ubrania ochronne i sprzęt ochronny. Tym elementom towarzyszyły emblematy związane z miejscowością działania, stopniami funkcyjnymi, wizerunkami sokoła, orła, herbu miejscowości – najpierw umieszczanych na hełmach, później na czapkach i mundurach. Wiele z nich zostało przeniesionych na proporce, sztandary, pieczęcie, odznaczenia,
listowniki i logotypy czasopism pożarniczych. W niniejszym artykule skupiono się na prześledzeniu zmian, jakie zachodziły w zewnętrznych wyróżnikach cechujących strażaków ochotników i zawodowych. Materia problemu, ze względu na cezurę czasową oraz kodyfikację prawną, pozwalała na precyzyjne prześledzenie zmian – jakie zachodziły w tej materii – od początku zorganizowania straży pożarnych do czasów współczesnych, czego próbą jest niniejszy materiał.