TROSKA O POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI DZIECI W RZECZYWISTOŚCI SZKOLNEJ – WYMIAR TEORETYCZNY I PRAKTYCZNE IMPLIKACJE
Abstrakt
Streszczenie
John Rawls (uważany za jednego z ważniejszych teoretyków społecznego porządku
w XX wieku) wśród „wszelkich społecznych wartości” wskazał poczucie własnej
wartości, które uznał za jedno z głównych zadań dobrze urządzonego społeczeństwa. Wysokie
poczucie własnej wartości bywa utożsamiane przez badaczy z dobrostanem, zgodnie
z założeniem, że zadowolenie z siebie to jeden z ważnych – być może najważniejszy –
składników zadowolenia z życia.
Budowanie poczucia własnej wartości uczniów stanowić powinno znaczący obszar
pracy szkoły i rodziny. W niniejszym artykule przedstawiono istotę tego pojęcia, mechanizmy
regulujące poczucie własnej wartości oraz sposoby jego wzmacniania.
Słowa kluczowe: poczucie własnej wartości, samoocena, samoakceptacja, dziecko,
uczeń, nauczyciel, rodzice
Abstract
John Rawls (considered one of the most important theorists of the social order in
the twentieth century) among „all social values” listed self-esteem, which he accepted as
one of the main tasks of a well-organized society. High self-esteem happens to be associated
by researchers with welfare, in line with the assumption that self-satisfaction is one of
the important elements or maybe even the most important one among the constituents of
life satisfaction.
Building self-esteem in students should constitute a significant area of work for
both school and family. This article presents the essence of this concept, the mechanisms
regulating self-esteem and the ways of its reinforcement.
Keywords: self-esteem, self-assessment, self-acceptance, child, student, teacher, parents
Bibliografia
Bibliografia :
Adamus Mariusz. 2004. „Samoocena a zachowania społeczne”. Edukacja i Dialog nr 6.
Aronson Elliot. 1997. Psychologia społeczna. Poznań: Zysk i S-ka.
Baumann Katarzyna. 2005. „Świadomość samego siebie”. Edukacja i Dialog nr 10.
Bee Helen. 2004. Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Zysk i S-ka.
Biaduń-Korulczyk Edyta. 2014. „Rozwój psychospołeczny a uzależnienia behawioralne”. Remediumnr
Bobula Stanisław. 2015. „Cztery filary poczucia własnej wartości”. Remedium nr 11.
Brannon Linda. 2002. Psychologia rodzaju. Kobiety i mężczyźni: podobni czy różni. Gdańsk:
Gdańskie Towarzystwo Psychologiczne.
Brzezińska Anna. 1973.„Struktura obrazu własnej osoby i jego wpływ na zachowanie”. Kwartalnik
Pedagogiczny nr 3.
Dembo Myron. 1997. Stosowana psychologia wychowawcza. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne
i Pedagogiczne.
Deptuła Maria. 2013. Odrzucenie rówieśnicze. Profilaktyka i terapia. Warszawa: Państwowe
Wydawnictwo Naukowe.
Fedeli Mario. 2003. Temperamenty. Charaktery. Osobowości. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Gindrich Piotr Alfred. 2002. Funkcjonowanie psychospołeczne uczniów dyslektycznych. Lublin:
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej.
Godlewska Aleksandra. 2014. „Dobre i złe chwalenie”. Życie Szkoły nr 9.
Grabowiec Anna. 2011. Samoocena dzieci krzywdzonych w rodzinie. Lublin: Wydawnictwo
Uniwersytetu Marii Curie- Skłodowskiej.
Hamer Hanna. 2003. Rozwój umiejętności społecznych. Warszawa: VEDA.
Hipsz Katarzyna. 2014. Psychoedukacja. Asertywność, stres, emocje, samoocena, komunikacja
interpersonalna. Warszawa: RAABE.
Janowska Janina. 2008.„Po pierwsze: akceptacja!” Psychologia w szkole nr 3 (19).
Juul Jesper. 2011. Twoje kompetentne dziecko. Dlaczego powinniśmy traktować dzieci poważniej?
MiND, ebook.
Kielańska Monika. 2000. „Poczucie własnej wartości u dzieci”. Edukacja i Dialog nr 10.
Kolańczyk Alina. 1976. „Mechanizm powstawiania i funkcjonowania poczucia mniejszej wartości”.
Acta Universitatis Wratislaviensis, Prace Psychologiczne IV.
Kosińska-Dec Katarzyna.1992. „Wybrane teoretyczne i metodologiczne problemy nad stresem,
radzeniem sobie i zdrowiem”. Nowiny Psychologiczne nr4.
Kozielecki Jan.1986. Psychologiczna teoria samowiedzy. Warszawa: PWN.
Kram Aleksandra, Molińska Marta. 2015. „Jak celebrować sukcesy dziecka”. Remedium nr 12.
Kulas Henryk. 1983. „Mechanizm funkcjonowania samooceny”. Psychologia Wychowawcza
nr 4.
Kulas Henryk.1986. Samoocena młodzieży. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Kupisiewicz Czesław, Kupisiewicz Małgorzata. 2009. Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Kupisiewicz Małgorzata. 2014. Słownik pedagogiki specjalnej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo
Naukowe, APS.
Krakowiak Piotr, Łukaszewska Barbara. 2015. „Samoocena pracowników w instytucjach edukacyjnych
i pomocowych a ich działalność pomocowa”. Pedagogia Christiana” nr 1/35.
Lawrence Denis. 2008. Jak nauczyć uczniów szacunku do samych siebie. Warszawa: Wydawnictwa
Szkolne i Pedagogiczne; Fraszka Edukacyjna.
Leśniak Aneta. 2003. „Wpływ samooceny na funkcjonowanie uczniów”. Problemy Opiekuńczo-
Wychowawcze nr 6.
Majewska – Opiełka Iwona. 2006. Wychowanie do szczęścia. Poznań: Dom Wydawniczy REBIS.
Mądre wychowanie: 20 lat konwencji o prawach dziecka. 2010. Warszawa: Biuro Rzecznika
Praw Dziecka.
Niebrzydowski Leon. 1976. O poznawaniu i ocenie samego siebie. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Niebrzydowski Leon. 1989. Psychologia wychowawcza. Samoświadomość, aktywność, stosunki
interpersonalne. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Nowacki Tadeusz Wacław. 2004. Leksykon pedagogiki pracy. Warszawa: Instytut Technologii
Eksploatacji, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.
Pankowska Dorota. 2008a. Pedagogika dla nauczycieli w praktyce. Kraków: Impuls.
Pankowska Dorota.2008b. „Podłoga ważniejsza od ucznia, czyli o ukrytym programie szkoły”.
Psychologia w Szkole nr 3.
Plummer Deborah. 2010. M., Jak nauczyć dzieci szacunku do samych siebie. Warszawa: Fraszka
Edukacyjna.
Przetacznikowa Maria, Włodarski Ziemowit.1983. Psychologia wychowawcza. Warszawa:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Reber Arthur. 2000. Słownik Psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Reykowski Janusz. 1970. „Obraz własnej osoby jako mechanizm regulujący postępowanie”.
Kwartalnik Pedagogiczny nr 3.
Reykowski Janusz.1975. Osobowość jako centralny system regulacji i integracji czynności.
W Psychologia, red. Tomasz Tomaszewski. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Rożnowska, Anna. 2004. „Rola poczucia własnej wartości w życiu człowieka”. Edukacja. Studia.
Badania. Innowacje nr 1.
Rudkowska Grażyna. 1998. Osobowość – koncepcje, struktury i rozwój. W Podstawy psychologii.
Podręcznik dla studentów kierunków nauczycielskich, red. Władysława Pilecka,
Grażyna Rudkowska, Leszek Wrona. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Ryś Maria. 2011. „Kształtowanie się poczucia własnej wartości i relacji z innymi w różnych
systemach rodzinnych”. Kwartalnik Naukowy Towarzystwa Uniwersyteckiego FIDES ET
RATIO nr 2 (6).
Ryś Maria. 2006. Psychologia rodziny. W Rodzina – bezcenny dar i zadanie, red. Józef Stala,
Elżbieta Osewska. Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne.
Ryś Maria. 2007. Rodzinne uwarunkowania psychospołecznego funkcjonowania Dorosłych
Dzieci Alkoholików. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Satir Virginia. 2000. Rodzina. Tu powstaje człowiek. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Schaffer Rudolpf. 2005. Psychologia dziecka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Schaffer Rudolpf. 2006. Rozwój społeczny dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Skuza Piotr. 2004. „Pedagog o Johna Rawlsa rozumieniu szacunku dla samego siebie”. Kwartalnik
Pedagogiczny nr 3.
Słownik Psychologii, red. Jerzy Siuta. 2009. Kraków: Krakowskie Wydawnictwo Naukowe.
Supińska Małgorzata. 2003. „Dzieci izolowane i odrzucone”. Życie Szkoły nr 2.
Szmagaj Sylwia. 2002. „Między „ja” realnym, a „ja” idealnym”. Edukacja i Dialog nr 6.
Szymańska Magdalena. 2008. „Samoocena młodzieży mającej kontakt z alkoholem”. Problemy
Opiekuńczo-Wychowawcze nr 4.
Trzebińska Ewa. 2008. Psychologia pozytywna. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Wielki słownik język polskiego, red. Edward Polański. 2012.Kraków: Krakowskie Wydawnictwo
Naukowe.
Wojciszke Bogdan. 2003. Pogranicze psychologii osobowości i społecznej: samoocena jako
cecha i motyw. W Osobowość a procesy psychiczne i zachowanie, red. Bogdan Wojciszke,
Mieczysław Plopa. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Wojciszke, Bogdan. 2002.Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej, T.8.Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Wosik-Kawala, Danuta. 2007. Korygowanie samooceny uczniów gimnazjum. Lublin, Uniwersytet
Marii Curie- Skłodowskiej.
Zbonikowski, Andrzej. 2010. Społeczne oddziaływania defaworyzujące a poczucie własnej
wartości dzieci i młodzieży. W Psychospołeczne uwarunkowania defaworyzacji dzieci
i młodzieży, red. Krzysztof Horszel, Renata Szczepanik, Andrzej Zbonikowski, Daria Modrzejewska.
Warszawa: Difin.
Zbonikowski Andrzej. 2011.„Poczucie własnej wartości dziecka z ograniczeniami w rozwoju”.
Pedagogika Rodziny. Family Pedagogy 1 (3/4).
