Razem czy osobno? Instytucjonalizacja etnicznych podmiotów politycznych w Galicji Habsburskiej na przełomie XIX I XX wieku

Abstrakt

Obiektem badań, podejmowanych
w artykulie, stały się procesy polityczne,
zachodzące w Galicji Habsburskiej, związane
z konsolidacją państwa oraz wspólnot
etnicznych i wyznaniowych, tworzenie przez
te ostatnie podmiotów politycznych, których
działalność – w celu ochrony praw i interesów
grup – określała specyfikę oraz tendencję
w uprawianiu polityki publicznej. Ukraińska,
polska, żydowska, niemiecka wspólnoty
w Galicji były jednymi z największych
w Imperium Habsburgów i stały się aktywnymi
uczestnikami stosunków międzyetnicznych
na obszarze Imperium. Analiza polityki
narodowościowej tego okresu świadczy o tym, że w większości wypadków pojawienie się instytucji politycznych badanych wspólnot stało się źródłem konstruktywnego tworzenia państwowości, postępu, unowocześnienia społeczeństwa według zasad demokratycznych oraz jego awansu kulturowego. Zawarte w artykule tezy oraz uogólnienia badawcze mogą slużyć rozbudzeniu dyskusji toczonej w gronie współczesnych historyków i politologów dt. kwestii uwrażliwienia na etniczne odmienności, widoczne w procesie budowy i rozwoju form życia narodów Galicji Habsburskiej na przełomie XIX i XX w. Zaprezentowane ustalenia mogą stanowić również narzędzie służące celom praktycznym, m.in. wykorzystaniu zastosowaniu doświadczeń współistnienia międzyetnicznego w zamkniętej przestrzeni geograficznej i przenesieniu tych doświadczeń poza wymiar lokalny na przestrzeń regionalną, subregionalną i międzynarodową.

Słowa kluczowe: polityzacja narodowości, polityka narodowościowa państwa, partycypacja polityczna, ochrona interesów grupowych, Galicja Habsburska.