Idea rozwoju opieki szpitalnej w listach pasterskich biskupów polskich od 1582 r. do czasów rozbiorów
Słowa kluczowe:
biskupi, diecezje, listy pasterskie, synody, szpitale, ubodzyAbstrakt
DOI: 10.19251/sej/2020.11(5)
Biskupi bardzo często zajmowali się problemem ubogich. Oprócz postanowień synodalnych, które zawsze musiały mieć zatwierdzenie biskupów jako jedynych prawodawców w diecezji, do obowiązków ich było również wystosowywanie przez nich listów pasterskich dotyczących różnych spraw duszpasterskich, w tym również listy skierowane do wiernych oraz władz zarządzających szpitalami. Pisma te zawierały wskazówki, w jaki sposób należało traktować ubogich czy zajmować się majątkiem szpitalnym i szukali rozwiązań. Wkładali wiele wysiłku w organizowanie pomocy w swych diecezjach.
Bibliografia
Bar Joachim. Zmarz Wojciech. 1960. Polska bibliografia prawa kanonicznego, t. I, Lublin.
Bois Jean Pierre. 1996. Historia starości, od Montaigne`a do pierwszych emerytur, Warszawa.
Brzostowski Konstanty Kazimierz. 1710. Epistola Pastoralis, Impressa Wilnae, Typis Universistatis Soc: Jesu, Anno Domini 1710.
Dola Kaziemierz. 1968. Szpitale średniowiecznego Śląska. Rozwój historyczny, „Rocznik Teologiczny Śląska Opolskiego”.
Duchniewski Jerzy. 2004. Listy pasterskie, w: Encyklopedia katolicka, t.10, Lublin.
Fijałek Jan. 1925. Pastoralna ks. Bernarda Maciejowskiego w redakcji rzymskiej z roku 1608, zatwierdzona przez papieża Urbana VIII w roku 1629, w: Pamiętnik IV Zjazdu
Powszechnego Historyków Polskich w Poznaniu 6-8 grudzień 1925, t. 4, Lwów.
Glemma Tadeusz. 1974. Przyjęcie reformy trydenckiej w Kościele polskim, w: Historia Kościoła w Polsce, t. 1-2, Poznań-Warszawa.
Geremek Bronisław. 1989. Litość i szubienica, Warszawa.
Grotowski Żelisław. 1910. Rozwój instytucji dobroczynnych w Warszawie, Warszawa.
Kasabuła Tadeusz. 1996. Ignacy Jakub Massalski jako biskup wileński (1762-1794), Lublin, cz. 2, (mps w bibliotece KUL).
Kuźniewska Zofia Hanna. 2015. Działalność charytatywna w archidiakonatach kruszwickim i włocławskim diecezji kujawskiej i pomorskiej, Włocławek.
Łubieński Władysław. 1761. List Pasterski do Owieczek Archidiecezyi Metropolitalney Gnieźnieńskiey tak w Duchownym jako y Świeckim Stanie będących, dany w Łowiczu
roku 1761, w Łowiczu w Drukarni J. O. Xięcia Jmci Prymasa; Tamże, Artykuł VIII, pkt. 4.
Łukaszyk Romuald. Woronowski Franciszek. 1985. Dobroczynne duszpasterstwo, w: Encyklopedia Katolicka, t. 3, Lublin.
Majka Józef. 1985. Caritas, w: Encyklopedia Katolicka, t. 2, Lublin.
Massalski Ignacy Jakub. List (otwarty dla żebrania jałmużny), b.m.r.w., b.p.
Morawski Michał. 1935. Synod prowincjonalny prowincji gnieźnieńskiej w dawnej Polsce, Włocławek.
Nasiorowski Sławomir. 1992. „List pasterski” kard. Bernarda Maciejowskiego, Lublin. Nitecki Piotr. 2000. Biskupi Kościoła w Polsce w latach 995-1999, Warszawa.
Panek Bronisław. 1969. Biskupi krakowscy w trosce o akcję charytatywną na terenie Krakowa w okresie potrydenckim, RTK, 16, z. 4.
Poniatowski Michał Jerzy. 1785. Rozporządzenia y pisma pasterskie za rządów księcia Michała Jerzego Poniatowskiego biskupa płockiego do diecezji płockiej, t. II, Warszawa.
Poniatowski Michał Jerzy. 1786. Ustanowienie Bractwa Miłosierdzia po parafiach w Archidiecezyi Gnieźnieńskiej, w Łowiczu, w Drukarni Nadwornej J. O. Xcia Prymasa, Roku Pańskiego 1786.
Sawicki Jakub. 1948. Concilia Poloniae. Źródła i studia krytyczne II. Synody diecezji wileńskiej i ich statuty, Warszawa.
Staniszewski Paweł. 2004. Szpitalnictwo kościelne w archidiakonacie łęczyckim i łowickim do 1795 roku, Warszawa.
Subera Ignacy. 1981. Synody prowincjonalne arcybiskupów gnieźnieńskich . Wybór tekstów ze zbioru Jana Wężyka z r. 1761, Warszawa.
Surdacki Marian. 1990. Źródła normatywne kościelne jako podstawa do badań nad szpitalnictwem w Polsce przedrozbiorowej, „Roczniki Nauk Społecznych”, 18, z. 2.
Tylus Stanisław. 2002. Klemens V, Rajmund Bertrand de Got,, w: Encyklopedia Katolicka, t. 9, Lublin, kol. 110-111.
Zabraniak Sławomir. 2005. Z dziejów szpitalnictwa w archidiakonacie wieluńskim ( w świetle wizytacji z lat 1668-1669), „Roczniki Nauk Prawnych”, 15, nr 2.