CHCĄC UKSZTAŁTOWAĆ LIDERA, A NIE SKUTECZNEGO MENEDŻERA
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.14.1(6)Słowa kluczowe:
kształtowanie liderów, edukacja liderów, lider vs. menedżer, program rozwoju przywództwa, badania jakościoweAbstrakt
Celem artykułu jest analiza oczekiwań stawianych wobec liderów kształtowanych poprzez uczestnictwo w programach rozwoju przywództwa (PRP) z perspektywy osób zarządzających PRP w dużych przedsiębiorstwach. Problematykę badawczą ujęto w postaci pytania badawczego: czego uczestnik otoczenia społeczno-gospodarczego oczekuje od współczesnego lidera? Zasadnicza część badania polegała na przeprowadzeniu 26 indywidualnych wywiadów pogłębionych. Analizę przeprowadzono, wykorzystując procedury teorii ugruntowanej. Dane wskazują, że dla większości zarządzających PRP – osób odpowiedzialnych za planowanie, opracowanie i/lub akceptację curriculum, ale i kontrolę PRP – role lidera i menedżera często są tożsame i stosowane zamiennie. Świadomość różnic pomiędzy zarządzaniem i przewodzeniem jest ograniczona, bez względu na płeć i wiek rozmówców czy branżę, w której operuje podmiot. Wyniki niniejszego badania poszerzają wiedzę na temat sposobów postrzegania liderów i zakresu kształcenia adeptów przewodzenia. Oczekiwania stawiane wobec nich dotyczą obszarów kompetencyjnych, roli, funkcji, ale i odwołują się do rezultatów obserwowalnych w otoczeniu społecznym, kulturowym i ekonomicznym. Konieczne wydaje się jednak uświadomienie różnic pomiędzy liderem a menedżerem, by kształtować autentycznych liderów, nie jedynie skutecznych menedżerów.
Bibliografia
Avolio, Bruce J. 2005. Leadership Development in Balance: Made/Born. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum. https://doi.org/10.4324/9781410611819.
Avolio, Bruce J. i William L. Gardner. 2005. Authentic Leadership Development: Getting to the Root of Positive Forms of Leadership. The Leadership Quarterly, 16(3), 315–38. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2005.03.001.
Bamford, Megan, Carol A. Wong i Heather Laschinger. 2013. The Influence of Authentic Leadership and Areas of Worklife on Work Engagement of Registered Nurses. Journal of Nursing Management, 21(3), 529–40. https://doi.org/10.1111/j.1365-2834.2012.01399.x.
Bartkowiak, Piotr i Przemysław Niewiadomski. 2011. Menedżer a kierownik w organizacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, 48, 25-36.
Bouty, Isabelle i Carole Drucker-Godard. 2019. Managerial Work and Coordination: A Practice-Based Approach Onboard a Racing Sailboat. Human Relations, 72(3), 565–87. https://doi.org/10.1177/0018726718773854.
Bufalino, Giambattista. 2018. Followership under the Spotlight: Implications for Followership Development. Industrial and Commercial Training, 50(2), 55–60. https://doi.org/10.1108/ICT-04-2017-0028.
Burke, C. Shawn, Marissa L. Shuffler i Christopher W. Wiese. 2018. Examining the Behavioral and Structural Characteristics of Team Leadership in Extreme Environments. Journal of Organizational Behavior, 39(6), 716–30. https://doi.org/10.1002/job.2290.
Burns, James MacGregor. 1978. Leadership. New York: Harper & Row.
Cachia, Moira i Lynne Millward. 2011. The Telephone Medium and Semi‐structured Interviews: A Complementary Fit. Qualitative Research in Organizations and Management: An International Journal, 6(3), 265–77. https://doi.org/10.1108/17465641111188420.
Cardinal, Laura B., Markus Kreutzer i C. Chet Miller. 2017. An Aspirational View of Organizational Control Research: Re-Invigorating Empirical Work to Better Meet the Challenges of 21 St Century Organizations. Academy of Management Annals, 11(2), 559–92. https://doi.org/10.5465/annals.2014.0086.
Dubel, Przemysław. 2017. Rynek pracy po akcesji Polski do UE. Studia Europejskie-Studies in European Affairs, 4, 235-251.
Komisja Europejska. 2014. Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu. Dziennik Urzędowy Unii Europejskie L 187.
Fayol, Henri. 1949. General and Industrial Management. London: Sir Isaac Pitman & Sons.
Ford, Jeffrey, Laurie Ford i Beth Polin. 2021. Leadership in the Implementation of Change: Functions, Sources, and Requisite Variety. Journal of Change Management, 21(1), 87–119. https://doi.org/10.1080/14697017.2021.1861697.
Fusco, Tony, Siobhain O’Riordan i Stephen Palmer. 2015. Authentic Leaders Are... Conscious, Competent, Confident, and Congruent: A Grounded Theory of Group Coaching and Authentic Leadership Development. International Coaching Psychology Review, 10(2), 131–48.
Gatling, Anthony Robert, Hee Jung Annette Kang i Jungsun Sunny Kim. 2016. The Effects of Authentic Leadership and Organizational Commitment on Turnover Intention. Leadership & Organization Development Journal, 37(2), 1–32. https://doi.org/10.1108/01437739199500003.
Guerrero, Sylvie, Marie-Ève Lapalme i Michel Séguin. 2015. Board Chair Authentic Leadership and Nonexecutives’ Motivation and Commitment. Journal of Leadership & Organizational Studies, 22(1), 88–101. https://doi.org/10.1177/1548051814531825.
Hannah, Sean T. et al. 2014. Debunking the False Dichotomy of Leadership Idealism and Pragmatism: Critical Evaluation and Support of Newer Genre Leadership Theories. Journal of Organizational Behavior, 35(5), 598–621. https://doi.org/10.1002/job.1931.
Hansen, Per Øystein et al. 2021. Leading and Organising National Teams: Functions of Institutional Leadership. Sports Coaching Review, March, 1–22. https://doi.org/10.1080/21640629.2021.1896213.
Hersey, Paul i Kenneth H. Blanchard. 1969. Management of Organizational Behavior: Utilizing Human Resources. New Jersey: Prentice Hall.
Kostera, Monika. 2003. Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych. Warszawa: PWN.
Kotter, John P. 2013. Management Is(Still) Not Leadership. Harvard Business Review. Dostęp: 4.11.2020. https://hbr.org/2013/01/management-is-still-not-leadership.
Kouzes, James M i Barry Z. Posner. 2011. Leadership Begins with an Inner Journey. Leader to Leader, 60(March), 22–27. https://doi.org/10.1002/ltl.464.
Little, Anthony C. 2014. Facial Appearance and Leader Choice in Different Contexts: Evidence for Task Contingent Selection Based on Implicit and Learned Face-Behaviour/ Face-Ability Associations. The Leadership Quarterly, 25(5), 865–74. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2014.04.002.
Maak, Thomas i Nicola M. Pless. 2006. Responsible Leadership in a Stakeholder Society – A Relational Perspective. Journal of Business Ethics, 66(1), 99–115. https://doi.org/10.1007/s10551-006-9047-z.
Mero-Jaffe, Irit. 2011. “Is That What I Said?” Interview Transcript Approval by Participants: An Aspect of Ethics in Qualitative Research. International Journal of Qualitative Methods, 10(3), 231–47. https://doi.org/10.1177/160940691101000304.
Milner, Julia, Grace McCarthy i Trenton Milner. 2018. Training for the Coaching Leader: How Organizations Can Support Managers. Journal of Management Development, 37(2), 188–200. https://doi.org/10.1108/JMD-04-2017-0135.
Mohrman, Susan Albers i Christopher G. Worley. 2009. Dealing with Rough Times: A Capabilities Development Approach to Surviving and Thriving. Human Resource Management, 48(3), 431–43. https://doi.org/10.1002/hrm. 20292
Morgeson, Frederick P., D. Scott DeRue i Elizabeth P. Karam. 2010. Leadership in Teams: A Functional Approach to Understanding Leadership Structures and Processes. Journal of Management, 36(1), 5–39. https://doi.org/10.1177/0149206309347376.
O’Connell, Wendy i Michelle Bligh. 2009. Emerging from Ethical Scandal: Can Corruption Really Have a Happy Ending? Leadership, 5(2), 213–35. https://doi.org/10.1177/1742715009102935.
Pawłowska, Anna. 2017. Zatrudnialność Pracobiorcy w Elastycznym Zarządzaniu Ludźmi. Warszawa: PWE.
Peterson, Tim O. i David D. Van Fleet. 2004. The Ongoing Legacy of R.L. Katz. Management Decision, 42(10), 1297–1308. https://doi.org/10.1108/00251740410568980.
Seidel, André et al. 2017. Lean Leadership Competencies: A Multi-Method Study. Management Decision, 55(10), 2163–80. https://doi.org/10.1108/MD-01-2017-0045.
Shannon, Mark R. et al. 2020. Trigger Events and Crucibles in Authentic Leaders’ Development. Journal of Management Development, 39(3), 324–33. https://doi.org/10.1108/JMD-02-2019-0039.
Stonehouse, David. 2013. You Are a Manager: Should You Be a Leader? British Journal of Healthcare Management, 19(8), 391–93. https://doi.org/10.12968/bjhc.2013.19.8.391.
Toor, Shamas-ur-Rehman i George Ofori. 2008. Leadership versus Management: How They Are Different, and Why. Leadership and Management in Engineering, 8(2), 61–71. https://doi.org/10.1061/(ASCE)1532-6748(2008)8:2(61).
