POSTAWY STUDENTÓW WOBEC TRANSPŁCIOWOŚCI
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.14.1(12)Słowa kluczowe:
transseksualność, studenci, postawy społeczne, tożsamosć płciowaAbstrakt
Celem badań była diagnoza postaw studentów wobec transpłciowości oraz zbadanie, czy studenci są świadomi tego czym jest transpłciowość. Badanie zostało przeprowadzone w roku akademickim 2020/2021 za pomocą autorskiej ankiety internetowej wśród 300 studentów dwóch polskich uczelni (Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie oraz Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej w Jarosławiu). Uzyskane wyniki pozwalają stwierdzić, że studenci pochodzący z większych aglomeracji miejskich wykazują bardziej przychylny stosunek wobec zjawiska transpłciowości a negatywne postrzeganie transpłciowości jest wynikiem braku uświadomienia i uwrażliwienia społeczeństwa na problemy z jakimi borykają się osoby transpłciowe.
Bibliografia
Ambroziak, Anton. 2018. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO): transseksualność to nie zaburzenie psychiczne. Życie bez stygmatyzacji, OKO.press.
APA, What is gender dysphoria?, www.psychiatry.org [dostęp 2021-07-08].
Arcelus, Jon et al. 2015. Systematic review and meta-analysis of prevalence studies in transsexualism. European Psychiatry. 30, 807–815.
Babbie, Earl. 2007. Badania społeczne w praktyce, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Babbie, Earl. 2016. The Basics of Social Research. Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co Inc.
Bem, Sandra. 2000. Męskość. Kobiecość. O różnicach wynikających z płci, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Berkins, Lohana. 2007. Informe Nacional sobre la situación de las travestis transexuales y transgéneros. Buenos Aires: ALITT.
Bielas, Jacek. 2012. Doświadczenie cielesności. Podmiotowe uwarunkowania transseksualizmu. Kraków: Wydawnictwo Aureus.
Bieńkowska-Ptasznik, Małgorzata. 2008. Poza binarnym podziałem płci - rzecz o transseksualizmie. W: Teatr płci. Eseje z socjologii gender, red. Małgorzata Bieńkowska-Ptasznik i Jacek Kochanowski, 187-202. Łodź: Wydawnictwo Wschód-Zachód.
Billard, Thomas. 2018. Attitudes Toward Transgender Men and Women: Development and Validation of a New Measure. Frontiers in Psychology, 9, 387.
Burlton Davies, Edward. 2013. Reconstruction of gender law via a critical discourse analysis of trans and 3rd wave feminist narratives of sexual subjectivity, A thesis submitted in partial fulfilment of the requirements of the Manchester Metropolitan University for the degree of Doctor of Philosophy, The School of Law, Manchester Metropolitan University.
Budefeld, Tomaz et al. 2008. Sex differences in brain developing in the presence or absence of gonads. Dev Neurobiol, 68, 981-995.
Burke, Sarah et al. 2018. Testosterone Effects on the Brain in Transgender Men, Cerebral Cortex, 28, 5, 1582-1596.
Davies, William & Lawrence Wilkinson. 2006. It is not all hormones: alternative explanations for sexual differentiation of the brain. Brain Res, 1126, 36-45.
Chung Wilson i Geert De Vries i Dick Swaab. 2002. Sexual Differentiation of the Bed Nucleus of the Stria Terminalis in Humans May Extend into Adulthood, Journal of Neuroscience, 22 (3) 1027-1033.
Czerwiec, Karolina. 2015. Problemy biologii człowieka – implikacje społeczne i edukacyjne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe UP.
Divan, Vivek et al. 2016. Transgender social inclusion and equality: a pivotal path to development. Journal of the International AIDS Society, 19, 20803.
Dynarski, Wiktor. 2011. Analiza wybranych badań nad płciowością Piotra Własta z perspektywy transgender studies, praca magisterska, Uniwersytet Warszawski.
Dynarski, Wiktor. 2016. Gdy system nie ma nic do zaoferowania. Potrzeby transpłciowej młodzieży w Polsce i sprostanie im. W: Transpłciowa młodzież w polskiej szkole, Raport z badań, red. W. Dynarski, I. Jąderek i A.M. Kłonkowska, 22-50. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Eagly, Alice i Shelly Chaiken. 1993. The psychology of attitudes. United States: Harcourt Brace Jovanovich College Publishers.
Grabowski, Marian i Aleksander Sztramski. 2014. Tożsamość osobowa a tożsamość płciowa. W: Medyczne, bioetyczne, psychosocjologiczne i prawne aspekty tożsamości płci, red. Władysław Sinkiewicz i Rafał Grabowski, 49-72. Bydgoszcz: Dom Wydawniczy MARGRAFSEN S.C.
Ghosh, Shuvo. 2015. Gender Identity. Medscape, 3, 16.
Grant, Jaime et al. 2011. Injustice at every turn: a report of the National Transgender Discrimination Survey. Washington, DC: National Center for Transgender Equality and National Gay and Lesbian Task Force.
Hall, Dorota. 2016. W poszukiwaniu miejsca. Chrześcijanie LGBT w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Heath, Rachel. 2006. Attitudes Towards Transsexual and Intersexed People: An International Internet Survey. Australia: University of Newcastle.
Heinz, Matthew. 2020. Transgender Media Studies, Oxford Bibliographies. Wielka Brytania: Oxford University Press.
Hines, Sally. 2007. (Trans)Forming Gender: Social Change and Transgender Citizenship. Sociological Research Online, 12(1), 181-194.
Hoekzema Elseline et al. 2015. Regional volumes and spatial volumetric distribution of gray matter in the gender dysphoric brain. Psychoneuroendocrino, 55, 59-71.
ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics, 2019, version 04; https://icd.who.int/browse11/l-m/en#/http://id.who.int/icd/entity/90875286 (01.07.2021)
Ingalhalikar, Madhura et al. 2014. Sex differences in the structural connectome of the human brain. Proceedings of the National Academy of Sciences, 111, 823-828.
Institute of Medicine, 2011. The health of lesbian, gay, bisexual, and transgender people: Building a foundation for better understanding. Washington, DC: The National Academies Press.
Kłonkowska, Anna. 2013. „Kobiety z wyboru”. O społecznym wykluczeniu trans-kobiecości. W: Społecznie wykluczeni. Niewygodni, nienormatywni, nieprzystosowani, nieadekwatni, red. Anna. Kłonkowska i Marcin Szulc, 131-151. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
Kothari, C.R. 2009. Research Methodology: Methods and Techniques. New Age International. New Delhi: New Age International Publishers.
Krawczyk-Antońska, Żaneta. 2014. Problem akceptacji osób transseksualnych - próba empirycznego rozpoznania sytuacji w Polsce. Kultura i Społeczeństwo, 1, 139- 154.
Kruijver, Frank et al. 2000. Male-to-female transsexuals have female neuron numbers in a limbic nucleus. The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 85(5), 2034-2041.
Lange, Paul I Arie Kruglanski i E. Tory Higgins. 2011. Handbook of Theories of Social Psychology: Collection: Volumes 1 & 2, Kalifornia: SAGE.
Lis, Bartłomiej. 2009. Zabiegając o odmienną edukację. Homofoniczny dyskurs i „aseksualna” szkoła. W: Koniec mitu niewinności. Płeć i seksualność w socjalizacji i edukacji, red. Lucyna Kopciewicz i Edyta Zierkiewicz, 74-83. Warszawa: Wydawnictwo Psychologii i Kultury Eneteia.
Mandal, Eugenia. 2000. Podmiotowe i interpersonalne konsekwencje stereotypów związanych z płcią. Katowice: Uniwersytet Śląski.
Mądrzycki, Tadeusz. 1977. Psychologiczne prawidłowości kształtowania się postaw. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
McInroy, Lauren i Shelley Craig. 2015. Transgender Representation in Offline and Online Media: LGBTQ Youth Perspectives. Journal of Human Behavior in the Social Environment, 25(6), 606-617.
McLeod, Saul. 2019. Social identity theory. Simply Psychology, 11, 24.
Meyer, Ilan. 2003. Prejudice as stress: Conceptual and measurement problems. American Journal of Public Health, 93(2), 262–265.
Mitchell, Martin i Charlie Howarth. 2009. Trans research review, Equality and Human Rights Commission, Research report 27, NatCen.
Nachmias, David i Chava Frankfort-Nachmias. 2001. Metody badawcze w naukach społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Zysk i S-ka.
O’Connor, Cliodhna I Helene Joffe. 2014. Gender on the Brain: A Case Study of Science Communication in the New Media Environment, PLoS ONE 9(10), e110830.
Olson, Kristina., 2017. When Sex and Gender Collide, Scientific American, 317, 3, 44-49.
Pankowska, Danuta. 2005. Role płciowe a przemoc, Niebieska Linia, 2.
Parr, Henry. 2016. Fixing Medicaid to “Fix Society”: Extending Medicaid Coverage of Gender-Affirming Healthcare to Transgender Youth, Fordham Urban Law Journal, 43(1), 71-138.
Pepper, M.S. 2019. Attitudes to gender and sexual diversity: changing global trends, The conversation, 6, 9.
Polderman, Tinca et al. 2018. The Biological Contributions to Gender Identity and Gender Diversity: Bringing Data to the Table, Behavior Genetics, 48, 95-108; DOI: 10.1007/s10519-018-9889-z.
Rinn, John i .Michael Snyder. 2005. Sexual dimorphism in mammalian gene expression. Trends Genet, 21, 298-305.
Saraswat, Aruna i Jamie Weinand i Joshua Safer. 2015. Evidence Supporting the Biologic Nature of Gender Identity, Endocrine Practice, 21(2), 199-204.
Savic, Ivanka i Alicia Garcia-Falgueras i Dick Swaab. 2010. Sexual differentiation of the human brain in relation to gender identity and sexual orientation. Progress in brain research, 186, 41-62.
Scholz, Birger et al. 2006. Sex-dependent gene expression in early brain development of chicken embryos. BMC Neurosci, 7, 12.
Sigurjonsson, Hannes et al. 2015. Male to female gender reassignment surgery: Surgical outcomes of consecutive patients during 14 years, Journal of Plastic, Reconstructive & Aesthetic Surgery, 6, 69-73.
Smith, Elke et al. 2015. The transsexual brain – A review of findings on the neural basis of transsexualism. Neuroscience & Biobehavioral Reviews, 59, 251-266.
Sørlie, Anniken. 2016. Legal Gender Meets Reality: A Socio-Legal Children’s Perspective. Nordic Journal of Human Rights, 33(4), 353-379.
Soleman, R. S. et al. 2016. Oestrogens are not related to emotional processing: a study of regional brain activity in female-to-male transsexuals under gonadal suppression, Cereb Cortex, 26(2), 510-516.
Spencer, Leland i Jamie Capuzza. red. 2015. Transgender communication studies: Histories, trends, and trajectories. Lanham, MD: Lexington Books.
Standardy opieki zdrowotnej dla osób transseksualnych, transseksualnych i różnorodnych płciowo Światowe Stowarzyszenie Specjalistów(-tek) do spraw Zdrowia Osób Transseksualnych, Wersja siódma https://www.wpath.org/media/cms/Documents/SOC%20v7/SOC%20V7, www.wpath.org [8.07.2021].
Szczurek-Boruta, Alina. 2013. Nauczyciele i kształtowanie kompetencji międzykulturowej uczniów. Pogranicze. Studia Społeczno-Kulturowe, 21, 155-170.
Swaab Dick i Alicia Garcia-Falgueras. 2009. Sexual differentiation of the human brain in relation to gender identity and sexual orientation. Functional Neurology, 24(1):17-28.
Śledzińska-Simon, Anna. 2013. Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce. W: Sytuacja prawna osób transpłciowych w Polsce, red. Wiktor Dynarski i Krzysztof Śmiszek, 149-180. Warszawa: Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego.
Tajfel, Henri i Joh Turner. 1979. An Integrative Theory of Intergroup Conflict, W: The Social Psychology of Intergroup Relations, red. L.W. Austin i S. Worchel, 33–47. Monterey, CA: Brooks-Cole.
Tajfel, Henri et al. 1979. An integrative theory of intergroup conflict. Organizational identity: A reader, 56-65.
Tajfel, Henri i John Turner. 1986. The social identity theory of inter-group behavior. W: Psychology of Intergroup Relations, red. S. Worchel i L.W. Austin, 7–24. Chicago: Nelson-Hall.
Tunas Uygun, Sabide et al. 2017. Gender dysphoria in an adolescent diagnosed with Klinefelter syndrome over a follow-up period, The European Research Journal, 2, 8.
Turowski, Jan. 2000. Socjologia: małe struktury społeczne. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
UNESCO, 2021. Education sector responses to homophobic bullying. Good policy and practice in HIV and health education. France: Booklet 8.
Urban, Małgorzata. 2009. Transseksualizm czy urojenia zmiany płci? Uniknąć błędnej diagnozy. Psychiatria Polska, 6, 719–728.
Veale, Jaimie i David Clarke i Terri Lomax. 2010. Biological and psychosocial correlates of adult gender-variant identities. Personality and Individual Differences, 48, 357-366.
Visscher, Peter et al. 2017. 10 years of GWAS discovery: biology, function, and translation. Am J Hum Genet 101(1):5–22.
Wieczorkiewicz, Anna. 2006. Osobny świat osobliwości. Kultura i Społeczeństwo, 4,3-30.
Wołyniak, Katarzyna. 2010. Ciało i płeć. Rozmowa z Dorotą Hędzelek, lekarzem psychoterapeutą, o problemach transseksualistów. Polityka, 37, 2770.
Wu, Katherine. 2016. Between the (Gender) Lines: the Science of Transgender Identity, Blog. Special Edition: Dear Madam/Mister President. Cambridge: Harvard University.
Worrell, L.A., 2010. Sexual differentiation of the brain related to gender identity: beyond hormones, Netherlands Institute for Neuroscience.
https://www.wpath.org/media/cms/Documents/SOC%20v7/SOC%20V7 [8.07.2021].
Yang, Fu et al. 2017. Genomic Characteristics of Gender Dysphoria Patients and Identification of Rare Mutations in RYR3 Gene, Scientific Reports, 7, 8339.
Zucker, Kenneth i Anne Lawrence i Baudewijntje Kreukels. 2016. Gender Dysphoria in Adults, Annu. Rev. Clin. Psychol., 12, 20.1–20.31
