(NIBY)IDYLLA PRZEDMIEŚCIA - ROZWAŻANIA O SZANSACH I BARIERACH W PROCESIE SOCJALIZACJI DZIECI I MŁODZIEŻY
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.14.1(2)Słowa kluczowe:
wieś podmiejska, nastolatki, socjalizacja, miasto, gentryfikacjaAbstrakt
W artykule dokonano analizy środowiska wychowawczego podmiejskiej wsi, zwracając szczególną uwagę na sytuację dzieci i nastolatków. W pierwszej części tekstu omówiono zróżnicowania wsi podmiejskiej oraz scharakteryzowano jej nowych mieszkańców. W części drugiej omówiono mocne i słabe strony podmiejskiej wsi, jeśli chodzi o proces socjalizacji dzieci i nastolatków. Bazą dla rozważań były wyniki badań nad procesami suburbanizacji i gentryfikacji. W zakończeniu określono kierunki działań, które mogą zredukować niekorzystne zjawiska związane z życiem dzieci i młodzieży na podmiejskich wsiach.
Bibliografia
Balcerzak, Joanna i inni. 2017. Atlas demograficzny Polski. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny.
Barczykowska, Agnieszka. 2019. Systemy wychowawcze gentryfikujących społeczności lokalnych. Rozpad – stagnacja – rozwój. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Cichuta, Miłosz i inni. 2021. Analiza wykluczenia komunikacyjnego uczniów wrocławskich szkół. Raport Komisji ds. Wykluczenia Komunikacyjnego przy Młodzieżowej Radzie Miasta Wrocławia. Wrocław: Urząd Miasta Wrocławia.
Gdula, Maciej. 2011. Transformacja i system klasowy w Polsce. W: Polska po 20 latach wolności, red. Marta Bucholc, Sławomir Mandes, Tadeusz Szawiel, Joanna Wawrzyniak, 240-250. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Guza, Łukasz.9.11.2014. Wsi spokojna, wsi podmiejska, czyli jak ulegamy wizji sielanki, która nie istnieje. Wywiad z Marią Halamską. Dziennik, http://wiadomosci. dziennik.pl/opinie/artykuly/474696,moda-na-zycie-na-wsi-ale-glownie-tej-podmiastem.html [dostęp: 30.10.2017].
Halamska,Maria. 2016. Struktura społeczno-zawodowa polskiej wsi. Wieś i rolnictwo, 1(170), 59-85. DOI: 10.7366/wir012016/04.
Halamska, Maria. 2016. Struktura społeczna ludności wiejskiej na początku XXI wieku, W:Studia nad strukturą społeczną wiejskiej Polski, Maria Halamska, Sylwia Michalska, Ruta Śpiewak, 11-90. Warszawa: Wydawnictwo Scholar.
Hochschild Jr., Thomas. 2012. Cul-de-sac kids, Childhood, 20(2), 229-243.
Kajdanek, Katarzyna. 2011. Pomiędzy miastem a wsią. Suburbanizacja na przykładzie osiedli podmiejskich Wrocławia.Kraków: Wydawnictwo NOMOS.
Kajdanek, Katarzyna. 2019. Powrót z suburbiów do miasta. Wstępne uwagi, W: Zbigniew Rykiel i przestrzeń społeczna, red. Grzegorz Ostasz, 53-62.Rzeszów: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej.
Kajdanek, Katarzyna. 2013.Suburbanizacja po polsku, Kraków: Wydawnictwo NOMOS.
Kajdanek, Katarzyna. 2011.Suburbanizacja w Polsce – pejzaż społeczno-przestrzenny, Przegląd Socjologiczny, 60, 303-320.
Katz, Cindi.1998.Disintegrating Developments: Global Economic Restructuring and the Eroding of Ecologies of Youth, W: Cool Places: Geographies of Youth Culture,
ed.Tracey Skelton, Gill Valentine, 130-144.London–New York:Routledge, https://doi.org/10.4324/9780203975596
Kowalczuk, Katarzyna. 2015. Kto marzy o życiu w mieście, a kto o życiu na wsi. Komunikat z badań CBOS, 18, 1-13.
Leśniak-Rychlak, Dorota. 2020.Jesteśmy wreszcie we własnym domu, Kraków: Instytut Architektury.
Luthar,SuniyaS. andD’Avanzo Katherine. 1999. Contextual factors in substance use: A study of suburban and inner-city adolescents, Development and Psychopathology, no. 4(11), 845-867. Dostęp: 23.05.2020. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3535189/#. DOI: https://doi.org/10.1017/S0954579499002357.
Majer, Andrzej. 2010. Socjologia i przestrzeń miejska, Warszawa PWN.
Mantey, Dorota. 2011. Żywiołowość lokalizacji osiedli mieszkaniowych na terenach wiejskich obszaru metropolitalnego Warszawy.Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Marano, Hara. 2005. Teens: Suburban Blues, Psychology Today.. https://www.psychologytoday.com/intl/articles/200503/teens-suburban-blues.
Palak, Mariusz.2016. Nowe oblicza przedmieść. Socjologiczne studium suburbanizacji w Polsce na przykładzie Rzeszowa, Rzeszów: Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Radzimski, Adam. 2011. Młodzi podmiejscy, Rzeczy Wspólne, nr 3(1), 104‐111. Dostęp:10.07.2017. http://www.rzeczywspolne.pl/2011/01/mlodzi-podmiejscy.
Simmons, G. Roberta et al. 1987. The impact of cumulative change in early adolescence, Child Development, 58 (5),1220-1234.Dostęp: 23.07.2020.https://www.jstor.org/stable/1130616?refreqid=excelsior%3A0fd6f3c4559c6003a3ed43473e02cfdd. DOI: 10.1111/j.1467-8624.1987.tb01453.x
Smagacz-Poziemska, Marta. 2015.Czy miasto jest niepotrzebne? (Nowe) przestrzenie życiowe młodych mieszkańców miasta. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Smolińska-Theiss, Barbara. 2014.Dzieciństwo jako status społeczny. Edukacyjne przywileje dzieci z klasy średniej. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej.
Stanny, Monika iPaweł Strzelecki. 2020.Ludność wiejska.W:Polska wieś 2020. Raport o stanie wsi polskiej, red. JerzyWilkin, Andrzej Hałasiewicz, 31-56.Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Stelmaszewska, Natalia. 2020. Konsekwencje suburbanizacji dla miast i stref podmiejskich w świetle literatury krajowej i zagranicznej. Urban Development Issues, 66, 25–34.
Strzemińska, Agnieszka i Maria Wiśnicka. 2011.Młodzież na wsi. Raport z badań. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny. Dostęp: 6.10.2018.https://stocznia.org.pl/publikacje/mlodziez-na-wsi-raport-z-badania/.
Sulima, Roch. 2014. Społeczne wyobrażenia wsi na przełomie XX i XIX wieku,Wieś i Rolnictwo, 2(163), 57-63.
Szukalski, Piotr. 2015.Suburbanizacja obszarów wielkomiejskich w Polsce, Demografia i Gerontologia Społeczna – Biuletyn Informacyjny,4. Dostęp: 14.06.2016. http:// dspace.uni.lodz.pl:8080/xmlui/bitstream/handle/11089/11164/2015-04%20Suburbanizacja.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
Wójcik, Marcin. 2013.Przemiany społeczno-przestrzenne osiedli wiejskich. Studium przypadku Łódzkiego Obszaru Metropolitalneg. Łódź:Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Zwęglińska – Gałecka Dorota. 2019. Gentryfikacja wsi i jej zasięg. Wieś i Rolnictwo, 2(183), 57-87. https://doi.org/10.53098/wir022019/03.
Źróbek-Różańska, Alina i Elżbieta Zysk. 2015. Czy rozlewające się miasto odmładza podmiejską wieś? Studium podolsztyńskich gmin wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 4(169), 123-137.
