WYCHOWAWCZE ASPEKTY PRACY NAUCZYCIELA... W DĄŻENIU DO EDUKACJI WIELOKULTUROWEJ/ MIĘDZYKULTUROWEJ
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.13(8)Słowa kluczowe:
edukacja, wielokulturowość, międzykulturowość, wychowanie, nauczycielAbstrakt
Obserwuje się liczne migracje ludzi i stąd społeczeństwa, a także placówki edukacyjne stają się zróżnicowane kulturowo. Zjawisku wielokulturowości zwykle towarzyszą procesy o charakterze pozytywnym, ale także negatywnym. Procesy adaptacyjno-edukacyjne uczniów wielokulturowych nie zawsze przebiegają
właściwie. Różnice językowe i kulturowe wpływają na całokształt funkcjonowania dziecka w szkole i często rodzą trudne sytuacje. W Polsce pomoc dzieciom cudzoziemskim organizowana jest zgodnie z prawem oświatowym. Kompetencje kulturowe nauczyciela przejawiające się w postaci postaw i działań, umożliwiają efektywną pracę w sytuacjach międzykulturowych. Nauczyciel edukacji wielokulturowej musi wyjść naprzeciw takim potrzebom i problemom, jak kultywowanie własnej tożsamości, języka i kultury, dialog międzykulturowy, ale także dyskryminacja czy wykluczenie społeczne i kulturowe. Przygotowanie nauczyciela do pracy w grupie wielokulturowej powinno koncentrować na kompetencjach osobowościowych, socjokulturowych, ale także innowacyjnych metodach i formach animacji życia społecznego w środowiskach zróżnicowanych kulturowo.
Bibliografia
Andruszkiewicz, Fabian i Olga Chyżna. 2018. Rola nauczyciela w edukacji wielokulturowej i międzykulturowej na Ukrainie i w Polsce. Edukacja-Technika-Informatyka. 4 (26), 354-359.
Białek Kinga. red. 2015. Międzykulturowość w szkole Poradnik dla nauczycieli i specjalistów. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.
Chromiec, Elżbieta. 2004. Dziecko wobec obcości kulturowej. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Karczewska Joanna i Katarzyna Kundera. 2014/2015. Edukacja początkowa wobec wielokulturowości i międzykulturowości, Nauczanie Początkowe Kształcenie zintegrowane, Kwartalnik Zeszyty Kieleckie, 3, 19-29.
Klim-Klimaszewska Anna i Ewa Jagiełło. 2013. Nauczyciel przedszkola w społeczeństwie wielokulturowym, Chowanna, 2, 193-202.
Klimowicz, Anna. 2004. Wstęp. W: Edukacja międzykulturowa. Poradnik dla nauczycieli, red. Anna Klimowicz, Warszawa: Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Kwieciński, Zbigniew. 2000. Tropy – ślady – próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza, Toruń-Olsztyn: Edytor.
Lewicki, Czesław i Magdalena Michniewicz. 2013. Nauczyciel w procesie edukacji wielokulturowej, w wielokulturowości i do wielokulturowości. W: Wyzwania edukacji wielokulturowej, red. Czesław Lewicki i Malwina Cichowska, 13-28. Jarosław: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu.
Lewowicki, Tadeusz. red. 2000. Edukacja międzykulturowa w Polsce i na świecie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Melosik, Zbyszko. 2007. Teoria i praktyka edukacji wielokulturowej. Kraków. Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego.
Nikitorowicz Jerzy, Sobecki Mirosław, Misiejuk Dorota. red. 2004. Kultury tradycyjne a kultura globalna. Konteksty edukacji międzykulturowej, Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Perz Weronika, Ławecka Marta, Szymańska-Wiśniewska Marta. 2016. Wielokulturowość w szkole, Remedium, 7/8, 57-59.
Rusaczyk, Janusz. 2005. Wielokulturowość w edukacji. Nowa Szkoła, 5, 4-8.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 2020 roku, poz. 1280.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 2017 r. w sprawie kształcenia osób niebędących obywatelami polskimi oraz osób będących obywatelami polskimi, które pobierały naukę w szkołach funkcjonujących w systemach oświaty innych państw, Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 31 sierpnia 2017 roku, poz. 1655.
Wiśniewski Daniel. red. 2015. Młodzież w społeczeństwie wielokulturowym Od małej ojczyzny do globalnego świata, Warszawa, Difin S.A.
