KSZTAŁTOWANIE KOMPETENCJI W ZAKRESIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI... PODCZAS MIĘDZYNARODOWEGO WOLONTARIATU MŁODZIEŻY
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.13(14)Słowa kluczowe:
przedsiębiorczość, kompetencje kluczowe, wolontariat, edukacja pozaformalna, EntreCompAbstrakt
Przedsiębiorczość uznaje się za kluczową kompetencję XXI wieku. Kształtowanie kompetencji w zakresie przedsiębiorczości powinno zajmować ważne miejsce w procesie uczenia się przez całe życie, we wszystkich formach edukacji. Celem artykułu jest zaprezentowanie wyników badań dotyczących rozwoju kompetencji w zakresie przedsiębiorczości podczas realizowania przez młodzież międzynarodowych projektów wolontariatu w ramach Europejskiego Korpusu Solidarności. W artykule przedstawiono postrzeganie przez uczestników projektów i mentorkę wolontariuszy procesu kształtowania kompetencji podczas międzynarodowego wolontariatu. Zaprezentowano również metody i narzędzia, które są stosowane w celu wspierania tego procesu. W pracy odwołano się do „Europejskich ram kompetencji w zakresie przedsiębiorczości”.
Bibliografia
Adamiak, Piotr. 2013. Zaangażowanie społeczne Polek i Polaków. Wolontariat, filantropia, 1% i wizerunek organizacji pozarządowych. Raport z badania. Warszawa: Stowarzyszenie Klon/Jawor.
Bacigalupo, Margherita. Kampylis, Panagiotis. Punie, Yves. Van den Brande, Godelieve. 2016. EntreComp: The Entrepreneurship Competence Framework. Luxembourg: Publication Office of the European Union. EUR 27939 EN. DOI::10.2791/593884.
Bammer, Doris et al. 2017. Exploring Erasmus+: Youth in action. Effects and outcomes of the Erasmus+: Youth in action programme from the perspective of project participants and project leaders. Transnational analysis 2015/16. Dostęp: 01.03.2021. https://erasmusplus.org.pl/wp-content/uploads/2018/06/RAY-MON-Data-Report-A4-Einzelseiten_20180119.pdf
Bammer, Doris et al. 2019. Competence development and capacity building of youth workers and youth leaders Transnational Analysis Modules (A), (B) and (C). Dostęp: 01.03.2021. https://www.researchyouth.net/wp-content/uploads/2020/04/RAYCAP_Final-Research-Report_20191108.pdf
Baran, Grzegorz. Bąk, Janusz. 2016. Przedsiębiorczość jako proces stawania się. International Entrepreneurship (previous published as Przedsiębiorczość Międzynarodowa), 2 (1), 83-98.
Barańska, Magdalena. 2016. Wolontariat w planowaniu kariery zawodowej studentów. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bárta, Ondřej et al. 2018. Long-term effects of Erasmus+: Youth in action on participation and citizenship. Dostęp: 01.03.2021. https://www.researchyouth.net/wp-content/uploads/2020/04/RAY-LTE-final-transnational-report_20190923.pdf
Bartosiewicz-Kosiba, Patrycja. 2018. “Transnational Youth Initiatives” of the Erasmus+program for the development of the entrepreneurial attitude of young people on the example of the “Open Minds Studio” project. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Psychologica. Kraków: Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie.
Bieńkowska, Beata. 2017. Przedsiębiorczość i innowacyjność – próba refleksji nad ich miejscem w systemie oświaty. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu/ Research Papers of the Wroclaw University of Economics, 489, 44 56.
Borowiec, Monika. Rachwał, Tomasz. 2011. Kształtowanie postaw przedsiębiorczych na lekcjach geografii wyzwaniem edukacyjnym w procesach globalizacji. Przedsiębiorczość - Edukacja, 7, 321-332.
Böhler, Johanna et al. 2020. Effects and outcomes of the Erasmus+ Youth in Action Programme from the perspective of project participants and project leaders, Transnational Analysis Survey Waves 2017/2018. Dostęp: 01.03.2021. https://www.researchyouth.net/wp-content/uploads/2020/04/RAY-MON_Research-Report_20200401.pdf
Borowiec-Gabryś, Monika. Killar, Wioletta. Rachwał, Tomasz. 2018. Przedsiębiorczość jako kompetencja przyszłości. W: Kompetencje przyszłości, red. Stefan M. Kwiatkowski, 68-89. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Braun, Katarzyna. 2019. Wolontariat w procesie resocjalizacji w zakładach karnych. Roczniki Pedagogiczne, 11 (47), 95-108.
Braun, Katarzyna. Jeziorański, Marek. 2013. Wychowawcze znaczenie wolontariatu w perspektywie teorii i praktyki pedagogicznej. Roczniki Pedagogiczne, 5(41), 4, 73-97.
Brzozowski, Tomasz Tadeusz. 2013. Status przedsiębiorczości w warunkach kryzysu edukacji. Przedsiębiorczość - Edukacja, 9, 258-272. DOI: 10.24917/1335.
Chang, Jane. Rieple, Alison. 2013. Assessing students’ entrepreneurial skills development in live projects. Journal of Small Business and Enterprise Development, 20, 225 – 241. DOI: 10.1108/14626001311298501.
Czyżewska, Mariola. Kozioł, Karolina. 2020. Diagnoza poziomu kompetencji przedsiębiorczych studentów wybranych uczelni według metodologii EntreComp. Przedsiębiorczość - Edukacja, 16(1), 45–61. DOI: 10.24917/20833296.161.4.
Dąbrowska-Resiak, Joanna. Jeżowski, Mateusz. Pachocki, Michał. 2018. Mobilność edukacyjna sposobem na rozwijanie kompetencji potrzebnych na rynku pracy. W: Kompetencje przyszłości, red. Stefan M. Kwiatkowski, 68-89. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Deszczyński, Bartosz. Mikołajczak, Paweł. Ziomek, Agnieszka. 2019. Volunteering and sustainable growth of social enterprises. Lessons from scouting organizations. W: Proceedings of the International Conference on Applied Economics: Entrepreneurship and Management, red. Adam P. Balcerzak, Ilona Pietryka, 39–47. DOI: 10.24136/eep.proc.2019.4.
Esposito, Ilaria. 2014. The girl guiding/girl scouting methodology and entrepreneurial learning. W: Young people, entrepreneurship & non-formal leaning: a work in progress, red. Maria Carmen Pantea, 127-140. Salto-Youth Participation Resource Centre.
Fayolle, Alain. 2013. Personal view on the future of the entrepreneurship education. Entrepreneurship & Regional Development, 25, (7-8), 692-701. DOI: 10.1080/08985626.2013.821318
Górowaka - Fells, Magdalena. Płatos, Beata. Rybińska, Agnieszka. 2018. Kompetencje kluczowe uczniów w międzynarodowych raportach i badaniach. W: Kompetencje przyszłości, red. Stefan M. Kwiatkowski, 68-89. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Górecki, Mirosław. 2013. Wolontariat – idea, organizacja, doświadczenia. Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy, Nauki
Społeczne, 81-110.
Groth, Jurgen. 2014. Volunteering as a “Gateway to Work”. W: Young people, entrepreneurship & non-formal leaning: a work in progress, red. Maria Carmen Pantea, 211-214. Salto-Youth Participation Resource Centre.
Gürol, Yonca. Atsan, Nursay. 2006. Entrepreneurial characteristics amongst university students. Education+Training, 48 (1), 25-38. DOI: 10.1108/00400910610645716.
Hanyga-Janczak, Patrycja. 2013. Praca zarobkowa i wolontariat w czasie wolnym studentów studiów stacjonarnych. Próba eksplikacji wybranych zagadnień. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego.
Hrist, Andy. 2000. Links between volunteering and employability. Cambridge: The Department for Education and Skills.
Jaliwala, Rubaica et al. 2020. Young Leaders for Social Change: Entrepreneurship through Volunteering, The Handbook for Social Entrepreneurship through Volunteering. Berlin: ICYE International Office.
Jansen, Slinger. Van De Zande, Tommy. Brinkkemper, Sjaak. Stam, Erik. Varma Vasudeva. 2015. How education, stimulation, and incubation encourage student entrepreneurship: Observations from MIT, IIIT, and Utrecht University. The International Journal of Management Education, 13(2), 170-181.
Jeżowski, Mateusz. 2018. Kompetencje zdobywane w ramach Wolontariatu Europejskiego w kontekście wymogów rynku pracy. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Jeżowski, Mateusz. 2020. Zagraniczni wolontariusze w polskich szkołach i przedszkolach.
Raport z badania wpływu długoterminowych projektów Wolontariatu Erasmus+
na placówki edukacyjne w Polsce. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu
Edukacji.
Jeżowski, Mateusz. Pachocki, Michał. Rybińska, Agnieszka. 2019. Wpływ zagranicznych
mobilności edukacyjnych na rozwój postaw przedsiębiorczych. W: Kształtowanie
kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 266-
Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Kamerade, Daiga. Paine, Angela Ellis. 2014. Volunteering and employability: implications for policy and practice. Voluntary Sector Review, 5 (2), 259-273. DOI: 10.1332/204080514X14013593888736.
Kanios, Anna. 2004. Uwarunkowania aktywności wolontarystycznej człowieka dorosłego. Pedagogika Społeczna. Profilaktyka – Pomoc – Resocjalizacja, 2-4,119-129.
Kantowicz, Ewa. 2017. Rola wolontariatu w kształtowaniu przyszłych kompetencji profesjonalnych w pracy socjalnej. Praca Socjalna, 6(32), 87–101.
Kilar, Wioletta. Rachwał, Tomasz. 2019. Przedsiębiorczość w edukacji przedszkolnej i szkole podstawowej w warunkach zmian podstawy programowej. W: Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 122-141. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Kilar, Wioletta. Rachwał, Tomasz. 2019. Przedsiębiorczość w szkole średniej w warunkach reformy systemu oświaty. W: Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 185-202. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Komisja Europejska/EACEA/Eurydice. 2016. Entrepreneurship Education at School in Europe. (Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie) Raport Eurydice. Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej.
Kuratko, Donald F. 2003. Entrepreneurship education: emerging trends and challenges for the 21st century. Coleman Foundation White Paper Series for the U.S. Association of Small Business & Entrepreneurship. Muncie: Ball State University.
Kwiatkowski, Stefan M. 2018. Kompetencje przyszłości. W: Kompetencje przyszłości, red. Stefan M. Kwiatkowski, 14-29. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Lackeus, Martin. 2015. Entrepreneurship in education. What, why, when, how. OECD, European Commission.
Longva, Kjersti Kjos. Foss, Lene. 2018. Measuring impact through experimental design in entrepreneurship education: A literature review and research agenda. Industry and Higher Education, 32 (6), 358-74. DOI: 10.1177/0950422218804912.
Low, Natali. Butt, Sarah. Paine, Angela Ellis. Davis Smith, Justin. 2007. Helping out: a national survey of volunteering and charitable giving. London: Cabinet Office.
Murzyn, Andrzej. 2018. Przedsiębiorczość – Biznes – Edukacja. Studium filozoficzno-pedagogiczne. Kraków: Impuls.
Nowosad, Inetta. 2019. Innowacje i przedsiębiorczość w szkole jako odpowiedź na wyzwania zmieniającego się świata. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia, 32 (4), 29-44.
Pantea, Maria Carmen. 2014. Handle with care. Youth work and entrepreneurial learning. W: Young people, entrepreneurship & non-formal leaning: a work in progress. red. Maria Carmen Pantea, 35-50. Salto-Youth Participation Resource Centre.
Piekarski, Grzegorz. 2014 a. The pedagogical dimension of volunteering. W: Diversity in education in Europe - insight from pedagogy and psychology, red. Maria Aleksandrovich, Renate Seebauer, Herebrt Zoglowek, 191-200.
Piekarski, Grzegorz. 2014 b. Wolontariat jako szansa rozwojowa. O triadycznej strukturze profilaktyczno-wychowawczych aspektów wolontariatu. W: Profilaktyka, diagnoza i terapia w teorii i praktyce edukacyjnej, red. Urszula Szuścik, Joanna
Skibska, Ewa Kochanowska, 243-253. Kraków: Wydawnictwo Libron.
Piróg, Danuta. 2015. Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 364-376.
Rachwał, Tomasz. 2019. Przedsiębiorczość jako kompetencja kluczowa w systemie edukacji. W: Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 16-35. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Rachwał, Tomasz. Kilar, Wioletta. Kawecki, Zygmunt. Wróbel, Piotr. 2018. Edukacja w zakresie przedsiębiorczości w wychowaniu przedszkolnym, szkole podstawowej i szkołach średnich w świetle nowej podstawy programowej. Przedsiębiorczość- Edukacja, 14, 389-424. DOI: 10.24917/20833296.14.28.
Rettinger, Renata. 2019 a. Dobre praktyki edukacji pozaformalnej. W: Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 220-233. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Rettinger, Renata. 2019 b. Wolontariat szkolny jako narzędzie rozwoju kompetencji przedsiębiorczych. W: Kształtowanie kompetencji przedsiębiorczych, Seria Naukowa, t. 5, red. Tomasz Rachwał, 142-155. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Revsbech, Christine. 2014. Human economy and entrepreneurial learning in a voluntary organization. W: Young people, entrepreneurship & non-formal leaning: a work in progress, red. Maria Carmen Pantea, 81-96. Salto-Youth Participation Resource Centre.
Rochester, Colin. 2018. Trends in Volunteering. Volunteer Now. Dostęp: 01.02.2021. https://volunteernow.aw-stage.co.uk/app/uploads/2018/10/Trends-in-Volunteering-Final-Report.pdf
Shepherd, Dean A. 2004. Educating entrepreneurship students about emotion and learning from failure. Academy of Management Learning and Education, 3 (3), 274-287.
Sirelkhatim, Fatima. Gangi, Yagoub. 2015. Entrepreneurship education: A systematic literature review of curricula contents and teaching methods. Cogent Business & Management, 2. OID: 10.1080/23311975.2015.1052034.
Wietecka, Małgorzata et. al. 2018. Szkoła dla innowatora, Kształtowanie kompetencji proinnowacyjnych. Kalisz: Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli.
Szluz, Beata. 2012. Wolontariat studentów – współczesne wyzwania. Studia Socialia Cracoviensia 4, 1 (6), 163-181. DOI: 10.15633/ssc.397.
Torończak, Edward. 2018. Międzynarodowe projekty edukacyjne drogą do rozwoju kompetencji kluczowych. W: Kompetencje przyszłości, red. Stefan M. Kwiatkowski, 166-186. Warszawa: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji.
Wach, Krzysztof. 2013. Edukacja na rzecz przedsiębiorczości wobec współczesnych wyzwań cywilizacyjno-gospodarczych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 9, 246–257.
Wojtas, Anna. Czyż, Ewelina. Chrząszcz, Katarzyna. 2015. Od wolontariatu do zatrudnienia. Nauczyciel i Szkoła, 2, 103-114.
Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (2006/962/WE).
Zalecenie Rady z dnia 22 maja 2018 r. w sprawie kompetencji kluczowych w procesie uczenia się przez całe życie (Tekst mający znaczenie dla EOG), Dz. UE 2018/C189/01.
Zioło, Zbigniew. 2012. Miejsce przedsiębiorczości w edukacji. Przedsiębiorczość - Edukacja, 8, 10-23. DOI: 10.24917/105.
