ZASTOSOWANIE HORTITERAPII W PRACY Z DZIEĆMI... Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ W STOPNIU UMIARKOWANYM
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.13(7)Słowa kluczowe:
dzieci z niepełnosprawnością, hortiterapia, metoda wspomagająca, niepełnosprawność intelektualna, ogrody roślinneAbstrakt
Przedmiotem niniejszego artykułu jest ukazanie znaczenia hortiterapii w pracy z dziećmi z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowany. Hortiterapia jest w Polsce nową metodą mającą charakter wspomagający. Polska nazwa hortiterapii to ogrodoterapia czyli metoda leczenia z wykorzystaniem ogrodów roślinnych. Jej zastosowanie jest bardzo szerokie, ponieważ dotyczy szeregu różnych chorób, zaburzeń psychicznych i niepełnosprawności. W artykule został również podjęta pedagogiczna i psychologiczna charakterystyka niepełnosprawności intelektualnej w stopniu umiarkowanym. Podane są kryteria niepełnosprawności według klasyfikacji DSM-5. Trzecia część artykułu dotyczy aplikacji założeń teoretycznych hortiterapii
do konkretnej pracy terapeutycznej z dziećmi niepełnosprawnymi intelektualne w stopniu umiarkowanym. Proponowana metoda odnosi się do sfery fizycznej, społecznej, emocjonalnej i poznawczej.
Bibliografia
American Psychiatric Association. 2013. Kryteria diagnostyczne z DSM-5, Wrocław: Edra Urban&Prtner.
Barnicle, Tom, Midden, Karen, Stoelzle. 2003. The Effects of a Horticulture Activity Program on the Psychological Well-being of Older People in a Long-term Care Facility. HortTechnology. 13(1): 81-85.
Bo-Young Kim , Sin-Ae Park , Jong-Eun Song, Ki-Cheol Son. 2012. Horticultural Therapy Program for the Improvement of Attention and Sociality in Children with Intellectual Disabilities. HortTechnology. 22(3): 320-324.
Depczyńska, Beata. 2017. Hortiterapia środkiem do wszechstronnego usprawniania-na przykładzie warsztatu terapii zajęciowej. W: Horiterapia jako element wspomagający leczenie tradycyjne, red. Agnieszka Krzymińska, 227-244, Poznań: Rhytmos.
Depczyńska, Beata. 2017a. Wykorzystanie hortiterapii w procesie rehabilitacji osób z niepełnosprawnością ruchową. W: Horiterapia jako element wspomagający leczenie tradycyjne, red. Agnieszka Krzymińska, 245-257, Poznań: Rhytmos.
Dubis, Małgorzata, Sitarczyk, Małgorzata. 2018. Wspomaganie rozwoju dzieci z zaburzeniami integracji sensorycznej. W: Światło i dźwięki. Psychologiczne i interdyscyplinarne uwarunkowania niepełnosprawności sensorycznej, red. M.Z. Stepulak, 17-36.
Dziedzic, Anna, Majkowska-Gadomska, Joanna. 2015. Znaczenie oraz wykorzystanie roślin warzywnych i ziół w terapii. W: Hortiterapia, red. Beata Płoszaj-Witkowska, 11-27, Olsztyn: Wydawnictwo UMW, Olsztyn.
Górska-Kłęk, Lucyna, Adamczyk, Kamila, Sobiech, Krzysztof. 2009. Hortiterapia – metodą uzupełniającą w fizjoterapii.„Fizjoterapia”. 17 (4), 71–77.
Kalina-Gagnelid, Anna, Wiśniewska, Gabriela. 2016. Hortiterapia jako innowacyjna metoda terapii zajęciowej w Polsce. „Zieleń Miejska”. 1(105), 50-51.
Kamioka Hiroharu , Tsutani Kiichiro, Yamada Minoru, Park Hyuntae, Okuizumi Hiroyasu, Honda Takuya, Okada Shinpei , Park Sang-Jun, Kitayuguchi Jun, Abe Takafumi, Handa Shuichi , Mutoh Yoshiteru . 2014. Effectiveness of horticultural therapy: a systematic review of randomized controlled trials. Complement Ther Med. 22(5): 930-943.
Kiciński, Andrzej. 2007. Katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Konarska, Joanna. 2012. Terapeutyczna, psychologiczna i edukacyjna funkcja kontaktu z roślinami dzieci przewlekle chorych i niepełnosprawnych. W: Materiały konferencyjne I Ogólnopolskiej Konferencji ,,Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczej”. Kraków, 15 marca 2012, 4.
Kot, Anna. 2018. Hortiterapia. W: Światło i dźwięki. Psychologiczne i interdyscyplinarne uwarunkowania niepełnosprawności sensorycznej, red. Marian Zdzisław Stepulak, 166-168, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Kowalik, Stanisław. 2005. Psychologia niepełnosprawności intelektualnej. W: Psychologia kliniczna, tom 2, red. Helena Sęk, 135-155, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Krzymińska, Agnieszka. 2015. Barwa w hortiterapii. W: Hortiterapia, red. Beata Płoszaj-Witkowska, 73-86, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Krzymińska, Agnieszka. 2016. Zapach w hortiterrapii. W: Hortiterapia – terapia wspomagająca rehabilitację dzieci i dorosłych, red. Beata Płoszaj-Witkowska, 61-73, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Latkowska, Monika, Joanna, Miernik, Martyna. 2012. Ogrody terapeutyczne – miejsca biernej i czynnej „zielonej terapii”. „Czasopismo Techniczne. Architektura”. 109, z. 8-A, 245-251.
Latkowska, Monika, Joanna. 2008. Hortiterapia – rehabilitacja i terapia przez pracę w ogrodzie. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, 525, 229-235.
Latkowska, Monika. Joanna, Wójt Katarzyna. 2015. Hortiterapia w warsztatach terapii zajęciowej. W: Hortiterapia, red. Beata Płoszaj-Witkowska, 87-102, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Mazur, Katarzyna, Anna. 2017. Radzenie sobie w sytuacji trudnej matek dzieci z niepełnosprawnością intelektualną. W: Wielowymiarowe ujęcie niepełnosprawności, red. Marian Zdzisław Stepulak, Jacek Łukasiewicz, 177-197, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Nowak Joanna. 2012. Hortiterapia na świecie: badania, nauczanie, praktyka [w:] Mat. konf. I Ogólnopolskiej Konferencji ,,Hortiterapia – stan obecny i perspektywy rozwoju terapii ogrodniczej. Kraków, 15 marca 2012: 2.
Nowak, Jan. 2005. Wpływ roślin ozdobnych na zdrowie człowieka. „Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych”. 504, 33-42.
Płoszaj-Witkowska, Beata. 2015. Hortiterapia, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.
Stepulak, Marian, Zdzisław. 2017. Kościół katolicki wobec osób niepełnosprawnych intelektualnie. W: Wielowymiarowe ujęcie niepełnosprawności, red. Marian Zdzisław Stepulak, Jacek Łukasiewicz, 15-26, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Stepulak, Marian, Zdzisław. 2018. Problemy etyczno-zawodowe w pracy z osobami niepełnosprawnymi. W: Światło i dźwięki. Psychologiczne i interdyscyplinarne uwarunkowania niepełnosprawności sensorycznej, red. Marian Zdzisław Stepulak, 49-62, Lublin: Innovatio Press Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Ekonomii i Innowacji w Lublinie.
Stepulak, Marian, Zdzisław. 2018a. Znaczenie hortiterapii w pracy z osobami starszymi. „Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy”, 29(40, 143-157.
Wyczesany, Janina. 2004. Pedagogika upośledzonych umysłowo. Wybrane zagadnienia. Kraków: Impuls, wyd. 4.
Zawiślak, Grażyna. 2015. Hortiterapia jako narzędzie wpływające na poprawę zdrowia psychicznego i fizycznego człowieka. „Annales, UMCS, Sectio EEE Horticultura”, vol. XXV (1), 21-31.
Zawiślak, Grażyna. 2016. Hortiterapia w pracy z osobami niepełnosprawnymi. W: Terapia pedagogiczna dzieci ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Nowe oblicza terapii w pedagogice specjalnej, red. Zofia Palak, Magdalena Wójcik, 185-199, Lublin: Wydawnictwo UMCS. https://www.centrumsi.pl/terapia-i-diagnoza/co-to-jest-integracja-sensoryczna.html, data dostępu, 2021-04-03.
