PSYCHOLOGICZNE SKUTKI IZOLACJI SPOŁECZNEJ WYNIKAJĄCE Z PANDEMII WIRUSA SARS-COV-2 WŚRÓD MŁODZIEŻY W WIEKU PONADPODSTAWOWYM

Autor

  • Andżelika Popielska Akademia Mazowiecka w Płocku

DOI:

https://doi.org/10.19251/sej/2022.16(17)

Słowa kluczowe:

SARS-CoV-2, COVID-19, pandemia, adolescenci, izolacja społeczna, zaburzenia depresyjne

Abstrakt

W niniejszym artykule zostały zaprezentowane badania przeprowadzone w 2022 roku z wykorzystaniem metody sondażu diagnostycznego na próbie 98 uczniów z terenu Polski.

Poruszony w nim został rozwój psychiczny adolescentów, najczęstsze zaburzenia psychiczne mogące się pojawić w trakcie tego okresu oraz funkcjonowanie osób z danej grupy wiekowej w środowisku rodzinnym i rówieśniczym, z uwzględnieniem sytuacji pandemicznej oraz wynikającej z niej izolacji jako czynnika stresującego.

Analiza wyników badania pozwala stwierdzić, że przeważający procent młodzieży dobrze poradził sobie z czasem pandemii i wynikającej z niej izolacji społecznej, jednak niepokojąco liczna grupa uczniów (39,80%) wykazuje objawy mogące świadczyć o rozwijających się u nich problemach natury psychicznej, takich jak zaburzenia depresyjne, lękowe lub inne zaburzenia wynikające z ekspozycji na traumatyczne wydarzenia w ich życiu.

Bibliografia

American Medical Association. 2002. Depresja. Zwięzły poradnik. Warszawa: Wydawnictwo Książka i Wiedza.

American Psychiatric Association. 2018. Kryteria Diagnostyczne Zaburzeń Psychicznych DSM-5, tłum. Sławomir Sidorowicz, Jan Cieciuch, Tomasz Rowiński, Włodzimierz Strus, Aleksandra Wieczorek. Wrocław: Edra Urban & Partner.

APA Dictionary of Psychology. Mental disorder. Dostęp: 14.03.2022. https://dictionary.apa.org/mental-disorder.

Becelewska, Daniela. 2006. Repetytorium z rozwoju człowieka. Jelenia Góra: Kolegium Karkonoskiego PWSZ w Jeleniej Górze.

Bee, Helen. 2004. Psychologia rozwoju człowieka. Poznań: Wydawnictwo Zysk i S-ka

Brzezińska, Anna, Izabela, Karolina Appelt i Beata Ziółkowska. 2015. Psychologia rozwoju człowieka, Sopot: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Białecka, Bogna. 2020. Raport 2020: Etat w sieci - Młodzież a ekrany w czasie pandemii. Poznań: Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii.

Białecka, Bogna. 2021. Raport 2021: Etat w sieci 2.0 - Zdrowie psychiczne polskich nastolatków w nauce zdalnej. Poznań: Fundacja Edukacji Zdrowotnej i Psychoterapii.

Biały, Kamila. 2003. Stosunek do własnego ciała – ideał pięknej kobiety i przystojnego mężczyzny Komunikat z badań CBOS. Dostęp: 07.09.2022. https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2003/K_152_03.PDF.

Brooks, Samantha K. et al. 2020. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. The Lancet, 395 (10227), 912-919. DOI:10.1016/S0140-6736(20)30460-8

Caprara, Gianvittorio et al. 2013. Emotional Stability and Affective Self-regulatory Efficacy Beliefs: Proofs of Integration between Trait Theory and Social Cognitive Theory. W: European Journal of Personality, 27(2), 145-154. DOI:10.1002/per.1847

Carr, Alan. 2004. Depresja i próby samobójcze wśród młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Colman, Andrew M. 2009. Słownik psychologii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Difference. 2021. Raport z badania ilościowego na zlecenie RADIA ZET - Dzieci w pandemii. Dostęp: 07.09.2022. https://www.cen.gda.pl/download/2021-06/5145.pdf.

Encyklopedia powszechna PWN. Lęk. Dostęp: 14.03.2022. https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/lek;3932148.html

Felman, Adam i Rachel Ann Tee-Melegrito. 2020. What is mental health?. Dostęp: 06.03.2022: https://www.medicalnewstoday.com/articles/154543#definition.

Gambin, Małgorzata et al. 2020. Objawy depresji i lęku wśród Polaków w trakcie epidemii COVID-19. Raport z badań podłużnych. Dostęp: 27.04.2021.http://psych.uw.edu.pl/wp-content/uploads/sites/98/2021/01/Raport_objawy_depresji_leku_IV_fale.pdf

Główny Urząd Statystyczny. 2011. Zdrowie dzieci i młodzieży w Polsce w 2009 roku. Studia i analizy statystyczne. Dostęp: 13.09.2022. https://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/zo_zdrowie_dzieci_mlodziezy_w_polsce_2009.pdf

Hammen, Constance. 2006. Depresja. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Heszen-Niejodek, Irena. 1996. Stres i radzenie sobie – główne kontrowersje. W: Człowiek w sytuacji stresu. Problem teoretyczne i metodologiczne, red. Irena Heszen-Niejodek, Zofia Ratajczak, 12-43. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Heszen-Niejodek, Irena. 2004. Styl radzenia sobie ze stresem jako indywidualna zmienna wpływająca na funkcjonowanie w sytuacji stresowej. W: Osobowość a ekstremalny stres, red. Jan Jerzy Strelau, 238-263. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Human Power. 2020. Raport. Stresoodporni? Odporność psychiczna Polskich organizacji 2020. Dostęp: 07.09.2022. https://humanpower.pl/stresodporni-odpornosc-psychiczna-polskich-organizacji-2020/.

Izydorczyk, Bernadetta i Adriana Rybicka-Klimczyk. 2009. Środki masowego przekazu i ich rola w kształtowaniu wizerunku ciała u zróżnicowanych wiekiem życia kobiet polskich (analiza badań własnych). W:Problemy Medycyny Rodzinnej, 11(3), s. 20-32.

Jabłońska, Ewa, Karina Błądkowska i Monika Bronkowska. 2019. Zaburzenia odżywiania jako problem zdrowotny i psychospołeczny. W:Kosmos. Problemy Nauk Biologicznych, 68(1), 121-132. DOI:10.36921/kos.2019_2489

Jackowska, Teresa, Ernest Kuchar i Magdalena Okarska-Napierała. 2021. COVID-19 u dzieci. W: ALMANACH, 16(4), 48-55.

Jerzak, Marta. 2016. Zaburzenia psychiczne i rozwojowe u dzieci a szkolna rzeczywistość, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kalinowska, Sylwia el al. 2013. Depresja u dzieci i młodzieży – obraz kliniczny, etiologia, terapia. W: Roczniki Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, 59(1),32-36.

Kądziela-Olech, Halina, et al. 2015. Częstość zamierzonych samookaleczeń bez intencji samobójczych – Nonsuicidal Self-Injury (NSSI) wśród uczniów szkół ponadpodstawowych w odniesieniu do wieku i płci. W: Psychiatria Polska, 49(4), 765–778. DOI:10.12740/psychiatriapolska.pl/online-first/3

Kelland, Kate. 2020. One in five COVID-19 patients develop mental illness within 90 days – study. Dostęp: 27.04.2021. https://www.reuters.com/article/health-coronavirus-mental-illness-int-idUSKBN27P35N?

Kochan-Wójcik, Marta i Elżbieta Małkiewicz. 2003. Wizualne mass media a wizerunek własnego ciała u dorastających dziewcząt – przegląd literatury. W: Psychologia Rozwojowa. Podmiotowe i społeczne korelaty aktywności człowieka, 8(2/3), s. 9-17.

Kotwas, Artur i wsp. 2019. Występowanie zaburzeń odżywiania wśród uczennic szkół ponadpodstawowych. W: Psychiatria Polska ONLINE FIRST, 127, 1-11. DOI: 10.12740/PP/OnlineFirst/99164

Krzyżak-Szymańska, Ewa, 2016. Raport z badań zrealizowanych w ramach I programu ministra zdrowia: Wsparcie badań służących pogłębianiu wiedzy w zakresie uzależnień behawioralnych, w tym hazardu problemowego i patologicznego – Zadanie: Adaptacja i walidacja narzędzia do pomiaru stopnia zagrożenia problematycznym używaniem telefonu komórkowego przez młodzież. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach.

Kubiak, Anna. 2013. Mechanizm radzenia sobie z napięciem u osób podejmujących nawykowe samouszkodzenia. Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza.

Kupisiewicz, Czesław i Małgorzata Kupisiewicz. 2009. Słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Kurpas, Donata et al. 2009. Psychopatologia szczegółowa. W: Podstawy psychiatrii dla studentów pielęgniarstwa, red. Donata Kurpas, Halina Miturska, Marta Kaczmarek, Beata Karakiewicz, 49-126. Wrocław: Wydawnictwo Continuo.

Lazarus, Richard S. i Susan Folkman. 1984. Stress, Appraisal and Coping, Nowy Jork: Springer Publishing Company

Magis-Weinberg, Lucia et al. 2021. Positive and Negative Online Experiences and Loneliness in Peruvian Adolescents During the COVID-19 Lockdown. Jorunal of Research on Adolescence. Special Issue: The impact of the COVID-19 Pandemic on Adolescent Emotional, Social, and Academic Adjustment, 31(3), Issue 3, 717-733. DOI: 10.1111/jora.12666

Majewska, Monika. 2020. Psychospołeczne skutki COVID-19. Wpływ izolacji i pracy zdalnej na psychikę. Dostęp: 02.06.2022. https://pulsmedycyny.pl/psychospoleczne-skutki-covid-19-wplyw-izolacji-i-pracy-zdalnej-na-psychike-994607

Makara-Studzińska, Marta. 2013. Przyczyny prób samobójczych u młodzieży w wieku 14 – 18 lat. W: Psychiatria, 10(2), 76-83.

Malczewski, Artur. 2014. Polska młodzież A.D. 2013 a substancje psychoaktywne. Dostęp: 07.09.2022. https://www.cbos.pl/PL/wydarzenia/34_konferencja/4_Mlodziez_2013-Polska_mlodziez_AD_2013_a_substancje_psychoaktywne.pdf

Meslin-Kuźniak, Anna i Katarzyna Nowicka-Sauer. 2020. Psychoterapia poznawczo-behawioralna zaburzeń lękowych u dzieci i młodzieży ze szczególnym uwzględnieniem zaburzenia lękowego uogólnionego. W: Psychiatria i Psychologia Kliniczna, 20(4), 274–282. DOI: 10.15557/PiPK.2020.0034

Mikołajska, Monika. 2020. Badanie: zaburzenia psychiczne i neurologiczne u niemal co trzeciego pacjenta z COVID-19. Dostęp: 27.04.2021. https://www.medonet.pl/koronawirus,koronawirus--zaburzenia-psychiczne-i-neurologiczne-u-pacjentow-z-covid-19,artykul,20624011.html

Najwyższa Izba Kontroli. 2019. Dostępność lecznictwa psychiatrycznego dla dzieci i młodzieży (w latach 2017-2019). Dostęp: 06.03.2022. https://www.nik.gov.pl/plik/id,22730,vp,25429.pdf.

Obuchowska Irena. 2000. Adolescencja. W: Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka, red. Barbara Harwas-Napierała, Janusz Trempała, 163-197. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Oleszkowicz, Anna i Alicja Senejko. 2017. Psychologia dorastania. Zmiany rozwojowe w dobie globalizacji. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN

Ostaszewski, Krzysztof, Michał Kucharski i Jakub Stokwiszewski. 2021. Wyniki badania dzieci i młodzieży (wiek 7-17 lat). Kompleksowe badania stanu zdrowia psychicznego społeczeństwa i jego uwarunkowań (EZOP II). Dostęp: 06.03.2022. https://ezop.edu.pl/wp-content/uploads/2021/12/EZOPII_Wyniki-badania-dzieci-i-mlodziezy-7-17-lat.pdf.

United Nations Children’s Fund. 2021. The State of the World’s Children 2021: On My Mind – Promoting, protecting and caring for children’s mental health. Dostęp: 14.03.2022.https://www.unicef.org/media/114636/file/SOWC-2021-full-report-English.pdf.

United Nations. Departament of Economic and Social Affairs. Disability. 2017. Mental Health and Development. Dostęp: 08.03.2022. https://www.un.org/development/desa/disabilities/issues/mental-health-and-development.html.

Piotrowski, Konrad, Beata Ziółkowska i Julita Wojciechowska. 2014. Rozwój nastolatka. Wczesna faza dorastania. Warszawa: Wydawnictwo Instytut Badań Edukacyjnych.

Polanczyk, Guilherme V. et al. 2015. Annual Research Review: A meta-analysis of the worldwide prevalence of mental disorders in children and adolescents. W: Journal of Child Psychology and Psychiatry, 56(3), 345-365. DOI:10.1111/jcpp.12381

Racine, Nicole et al. 2021.Prevalence of Depressive and Anxiety Symptoms in Children and Adolescents During COVID-19: A Meta-analysis. JAMA Pediatrics, 175(11), 1142-1150. DOI:10.1001/jamapediatrics.2021.2482

Schaffer, Rudolph H. 2006. Rozwój społeczny. Dzieciństwo i młodość. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego

Schiep, Sybilla i Paulina Szymańska. 2012. Obraz ciała, stres i samoregulacja u osób uprawiających fitness w wieku później adolescencji i wczesnej dorosłości. W: Psychologia Rozwojowa, 17(3), 97–113

Srebrnicki, Tomasz. 2019. Jak odróżnić bunt nastolatka od zaburzeń psychicznych?. Dostęp: 14.03.2022. https://podyplomie.pl/psychiatria/33427,jak-odroznic-bunt-nastolatka-od-zaburzen-psychicznych.

Stice, Eric, C. Nathan Martin i Paul Rohde. 2013. Prevalence, incidence, impairment, and course of the proposed DSM-5 eating disorder diagnoses in an 8-year prospective community study of young women. W: Journal of abnormal psychology, 122(2), 445-457. DOI: 10.1037/a0030679

Szczepaniak, Wiktor. 2018. Coraz więcej dzieci doświadcza kryzysów psychicznych. Dostęp: 08.03.2022. https://zdrowie.pap.pl/psyche/coraz-wiecej-dzieci-doswiadcza-kryzysow-psychicznych.

Szymańska, Joanna. 2012. Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Tołoczko, Helena et al. 2013. Percepcja wizerunku własnego ciała – wybrane aspekty. W: W drodze do brzegu życia, red. Elżbieta Krajewska-Kułak, Cecylia R. Łukaszuk, Jolanta Lewko, Wojciech Kułaka, 521-537. Białystok: Uniwersytet Medyczny.

Tracz-Dral, Jagoda. 2019. Zdrowie psychiczne w Unii Europejskiej. Dostęp: 14.03.2022. https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/175/plik/ot-674_zdrowie_psychiczne.pdf.

Wachowiak, Joanna i Monika Rudnik. 2020. Uczeń z zaburzeniami psychicznymi w szkole. Warszawa: Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Wolf, Naomi. 2002. The Beauty Myth. How Images of Beauty Are Used Against Women. Nowy Jork: Harper Collins Publishers.

World Health Organization. 2017. Depression and Other Common Mental Disorders: Global Health Estimates. Dostęp: 08.03.2022. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/254610/WHO-MSD-MER-2017.2-eng.pdf.

Zdziarski, Maciej. 2015. Uzależnienia behawioralne u dzieci i młodzieży. Rozmowy z ekspertami. Kraków: Instytut Łukasiewicza.

Zwierzyńska, Ewa i Bogusława Pietrzak. 2014. Patogeneza uzależnień – problem wciąż aktualny. W: Alkoholizm i Narkomania, 27(2), 163-175. DOI:10.1016/S0867-4361(14)70011-2

##submission.downloads##

Opublikowane

2022-12-23

Numer

Dział

Articles