Między Wschodem i Zachodem: chińskie inspiracje estetyki pragmatycznej Johna Deweya
Abstract
DOI: 10.19251/sej/2018.7(21)
Artykuł stanowi próbę analizy amerykańskiej estetyki pragmatycznej na gruncie klasycznej filozofii chińskiej. Dokonując takiego zestawienia zakłada się tu, że to właśnie kontakty z radykalnie innymi sposobami myślenia, stosowanymi na Dalekim Wschodzie pokierowały Johna Deweya (a w efekcie także jego następców) do takich, a nie innych rozstrzygnięć. Nowe rozumienie doświadczenia estetycznego wprowadzone przez Deweya nie tylko pomogło pokonać impas w zachodniej teorii sztuki, ale stanowi także przykład pozytywnego przepracowania obcej kulturowo inspiracji. Tym samym casus XX-wiecznej estetyki może stać się modelem międzykulturowej współpracy.
Słowa kluczowe: Dewey, pragmatyzm, estetyka, Chiny, doświadczenie estetyczne, Konfucjusz, qi
References
Bibliografia:
Appadurai Arjun. 2005. Nowoczesność bez granic. Kulturowe wymiary globalizacji. Tłum. Zbigniew Pucek. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Berleant Arnold. 1992. The Aesthetics of Environment. Philadelphia: Temple University Press.
Brzozowska Blanka. 2004. „Dewey raz jeszcze”. Teksty drugie. Nr 5/2004.
Coleman Earle Jerome. 1971. Philosophy of painting by Shih-Tʻao : a translation and exposition of his Hua-Pʻu (Treatise on the philosophy of painting). University of Hawaii Press.
Dewey John. 1994. Art as Experience.W Art and Its Significance. An Anthology of Aesthetic Theory, red. Stephen David Ross. New York: State University of New York Press.
Dewey John. 1975. Sztuka jako doświadczenie. Tłum. Andrzej Potocki. Wrocław: Ossolineum.
Dobrowolski Robert i Salamon-Krakowska Katarzyna. 2016. Estetyka cielesnego doświadczenia. W Filozoficzne i społeczne aspekty sportu i turystyki, red. Jerzy Kłosiewicz, Eligiusz Małolepszy, Teresa Drozdek-Małolepsza. Częstochowa: Wydawnictwo Akademii Jana Długosza.
I-Cing.Księga przemian w przekładzie R. Wilhelma. 1994.Tłum. Agna Onysymow Warszawa: Wydawnictwo Aletheia.
Jullien Francois. 2006. Drogą okrężną i wprost do celu. Strategie sensu w Chinach i w Grecji, Tłum. Maciej Falski. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Kant Immanuel, 1986, Krytyka władzy sądzenia, Tłum. Adam Landman, Jerzy Gałecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kipling Rudyard. 2013. Rudyard Kipling’s Verse. Cambridge University Press.
Konfucjusz. 1976. Dialogi Konfucjańskie. Tłum. Krystyna Czyżewska-Madajewicz, Mieczysław Jerzy Kunstler, Zdzisław Tłumski. Wrocław: Ossolineum.
Korusiewicz Maria. 2014. Cień wiśni. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Laozi. 2006. Księga dao i de z komentarzami Wang Bi. Tłum. Anna Iwona Wójcik. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Lipka Dawid. 2016. „Improwizacja jako filozofia swobody w twórczości Siedmiu Mędrców z Bambusowego Gaju”. Fragile Nr 3(33).
Liu JeeLoo. Wprowadzenie do filozofii chińskiej. Od myśli starożytnej do chińskiego buddyzmu. Tłum. Mieczysław Godyń. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Nisbett Ricahrd E. 2015. Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej. Tłum. Ewa Wojtych. Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa.
Shusterman Richard. 2006. „Myślenie poprzez ciało. Rozwinięcie nauk humanistycznych - uzasadnienie dla somaestetyki”. Tłum. Sebastian Stankiewicz. Journal of Aesthetic Education. Nr 1
Wang Jessica Ching-Sze. 2007. John Dewey in China: To Teach and to learn, New York: SUNY Press.
Wilkoszewska Krystyna. 2003. Sztuka jako rytm życia. Rekonstrukcja filozofii Johna Deweya, Kraków: Universitas.
Wójcik Anna Iwona. 2010. Filozoficzne podstawy sztuki kręgu konfucjańskiego. Kra¬ków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wójcik Anna Iwona. 2012. „Metodologia kręgów kulturowych Wschodu i Zachodu”.Polish Journal of Arts and Culture. Nr 3/2012.
Xiangzhang Cheng. 2010. „Estetyka środowiskowa a estetyka ekologiczna: wpływ Arnolda Berleanta na estetykę ekologiczną w Chinach”. S ztuka i filozofia. Nr 31/2010.
Ziętek Ewa. 2014. „Koncepcja estetyczna Richarda Shustermana i jej konsekwencje dla edukacji artystycznej”.Teraźniejszość – Człowiek – Edukacja. Nr 68(4).
