Teacher’s autonomy – theoretical dimension and practical implications
DOI:
https://doi.org/10.19251/sej/2021.14.1(3)Keywords:
teacher, autosomy, professionalism, competences, education, schoolAbstract
In this article, I deal with the problem of the teacher's autonomy in theoretical and practical dimensions.I put forward the thesis that the teacher's autonomy is both a manifestation and a condition of his professionalism.
Only an autonomous teacher is able to create optimal conditions for his students in terms of education. The main aim of this article is therefore to discuss autonomy as an attribute of teacher's professionalism,
and at the same time to draw attention to the phenomena and difficulties that limit the autonomy of the modern teacher
References
Banach, Czesław. 2009. Nauczyciel naszych oczekiwań i potrzeb od A do Ż. Lublin:Wyższa Szkoła Ekonomii i Innowacji.
Bilińska-Suchanek, Ewa. 2013. Nauczyciel i opór (wobec) systemu edukacji, Toruń: WydawnictwoAdam Marszałek.
Cieśleńska, Beata. (2019). Odpowiedzialność zawodowa nauczyciela. Studium teoretyczno-empiryczne. Pułtusk: Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora.
Day, Christopher. 2004. Rozwój zawodowy nauczyciela. Uczenie się przez całe życie. Tłum. J. Michalak. Gdańsk: GWP.
Gołębniak, Dorota. 1998. Zmiany w edukacji nauczycieli. Wiedza. Biegłość. Refleksyjność. Poznań-Toruń: Edytor.
Komorowska, Hanna. 2001. Metodyka nauczania języków obcych. Warszawa: Fraszka Edukacyjna.
Kupisiewicz, Czesław, Kupisiewicz, Małgorzata. 2009. Słownik Pedagogiczny. Warszawa: PWN.
Kwiatkowska, Henryka. 1997. Edukacja nauczycieli. Konteksty – kategorie – praktyki. Warszawa: Instytut Badań Edukacyjnych.
Kwiatkowska, Henryka. 2005. Tożsamość nauczycieli. Między anomią a autonomią. Gdańsk: GWP.
Kwiatkowska, Henryka. 2007. Tożsamość nauczycieli – dylematyczność relacji podmiotowość – przedmiotowość. W: Nauczyciel – Tożsamość – Rozwój, red. R.
Kwiecińska, S. Kowal, M.J. Szymański, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Kwieciński, Zbigniew. 2019. Edukacja w galaktyce znaczeń. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski Pedagogika. Podręcznik akademicki, 41–54. Warszawa: PWN.
Madalińska-Michalak, Joanna. 2010. Profesjonalizm w zawodzie nauczyciela. W: J. Madalińska- Michalak (red.), Etyka i profesjonalizm w zawodzie nauczyciela, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Marchewczyk, Alina. 2015. „Autonomia pozorowana”, czyli o źródłach nauczycielskiej (nie)Mocy. Dostęp: 10.07.2021. http://www.bwmp.up.krakow.pl/wp-content/
uploads/2015/01/Alina-Marchewczyk-Autonomia-pozorowana-czyli-o-%C5%BAr%C3%B3d%C5%82ach-nauczycielskiej-nieMocy.pdf
Michońska-Stadnik, Anna. 2004. Autonomia ucznia 400 lat po Galileuszu, czyli szansa dla odpowiedzialnych. W: Pawlak, M. (red.). Autonomia w nauce języka obcego, 11-18. Poznań – Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu.
Niemiec, Jerzy. 2001. Nauczyciele w przemianie i perspektywie. W: W. Prokopiuk (red.), Rozwój nauczyciela w okresie transformacji. Białystok: Wydawnictwo Trans Humana.
Nowosad, Ineta. 2001. Nauczyciel– wychowawca czasu polskich przełomów, Kraków: Impuls.
Pawlak, Mirosław. (red.). 2004. Autonomia w nauce języka obcego. Poznań – Kalisz: Wydział
Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu.
Pawlak, Mirosław. (red.). 2008. Autonomia w nauce języka obcego – co osiągnęliśmy i dokąd zmierzamy. Poznań – Kalisz: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu.
Polak, Krzysztof. 2002. Edukacja integralna a idea podmiotowości człowieka w procesach kształcenia i wychowania. W: J. Kędzierska, K. Polak (red.), Nauczanie zintegrowane w szkole. Krosno: Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Krośnie.
Popławska, Agata. 2021. Autonomia nauczyciela w reformowanej szkole. W: Nauczyciel we współczesnej rzeczywistości edukacyjnej, red. nauk. Anna Karpińska, Monika Zińczuk, Karol Kowalczuk, Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Radziewicz, Jerzy. 1993. Szkoła demokracji – demokracja w szkole. W: J. Radziewicz (red.), Nauka demokracji. Warszawa: CODN.
Schulz, Roman. 1989. Nauczyciel jako innowator. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
Speck, Otto. 2005. Być nauczycielem. Trudności wychowawcze w czasie zmian społeczno- kulturowych, Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
Szempruch, Jolanta. (2014). Wypalenie zawodowe nauczycieli w szkolnej codzienności. W: J.M. Łukaik, I. Nowosad, M.J. Szymański. Codzienność szkoły. Nauczyciel. Kraków: IMPULS
Szymański, Mirosław S., Harner Wolfgang. 2005. Nauczyciel i kształcenie nauczycieli. Zmiany i wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Żak.
Śliwerski, Bogusław. 1998. Lęk wobec nauczycielskiej wolności. W: W. Prokopiuk (red.), Rozwój nauczyciela w okresie transformacji. Wydawnictwo Trans Humana.
Wilczyńska, Weronika. 2008. Analiza transakcyjna a rozwijanie autonomii w komunikacji szkolnej i obcojęzycznej. W: M. Pawlak (red.), Autonomia w nauce języka obcego – co osiągnęliśmy i dokąd zmierzamy. Poznań – Kalisz – Konin: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu
Wysocka, Maria. 2003. Profesjonalizm w nauczaniu języków obcych. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Wysocka, Maria. 2008. Granice autonomii nauczyciela języków obcych i jego uczniów. W: M. Pawlak (red.), Autonomia w nauce języka obcego – co osiągnęliśmy i dokąd zmierzamy. Poznań – Kalisz – Konin: Wydział Pedagogiczno-Artystyczny UAM w Kaliszu.
Zawadzka, Ewa. 2004. Nauczyciele języków obcych w dobie przemian. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
