Rzeczywistość – słowo – rzeczywistość

Abstrakt

DOI: 10.19251/sej/2018.8(1)

Abstrakt

W języku etnicznym jest tylko to, czego doświadcza społeczność żyjąca w konkretnym kontekście społeczno-kulturo­wym, w którym ten język powstał i funkcjo­nuje. Stwierdzenie powyższe, nawiązujące do koncepcji Sapira [1921], streszcza sposób myślenia o istocie języka naturalnego, cha­rakterystyczny dla językoznawców kogni­tywnych ‘zachodniego wybrzeża’, w szcze­gólności Lakoffa [1987], Langackera [2011], Turnera [2014]. Stoi ono w sprzeczności z alternatywnym nurtem badawczym w języ­koznawstwie, gdzie język jest cały czas po­strzegany jako czysto intelektualna zdolność poznawcza, niezależna od doświadczeń so­matycznych istoty ludzkiej i kontekstu spo­łeczno kulturowego, w którym żyje. W niniejszym artykule zaproponuję intelektualną ‘podróż’ od doświadczenia zmy­słowego do przykładów językowego kreowania rzeczywistości, w której ‘słowo’ jawi się przy­stankiem - łącznikiem między doświadcza­niem rzeczywistości i jej kreowaniem.

Tę ‘podróż’ zaczniemy od rozważań nad doświadczeniem picia kawy, zatrzyma­my się na chwilkę na przystanku ‘schematy wyobrażeniowe’, a na stacji ‘słowo’ zaprosi­my do towarzystwa maleńkie słowo się i jego zagranicznych przyjaciół, angielski morfem (-)self i azerskie wyrażenia zwrotne özu, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie, jak użycie wyrażeń zwrotnych może wpływać na kreowanie postaw i podejmowane dzia­łania. Kolejnym przystankiem będą słowa, które pojawiły się ‘nie wiadomo skąd’ w ję­zyku informatyki: mouse [myszka] i cookies [ciasteczka].

Słowa kluczowe: Schematy wyobra­żeniowe, koncept, konstruowanie znaczenia - obrazowanie, znaczenie jako impuls do działania.